Τουρκία – Ισραήλ: Αλλάζει ο Ενεργειακός Χάρτης της Ανατολικής Μεσογείου;

Την περασμένη εβδομάδα, ελάχιστη δημοσιότητα πήρε μια είδηση που πιθανόν να αποτελέσει την απαρχή για δραματική αλλαγή των ευρύτερων γεωπολιτικών ισορροπιών στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Στη Γενεύη, μετά από 5 χρόνια ουσιαστικής διακοπής των πολιτικοοικονομικών σχέσεων μετά τα γεγονότα στο πλοίο Mavi Marmara, Τουρκία και Ισραήλ συμφώνησαν να ξεκινήσουν τη διαδικασία αποκατάστασης των διπλωματικών τους σχέσεων.
Και μπορεί το κείμενο της συμφωνίας να είναι ένα πρώτο βήμα σε μια πιθανόν μακρά διαδικασία, ωστόσο η συμφωνία περιλαμβάνει και συγκεκριμένες παραμέτρους, με πρώτη και κύρια την ενεργειακή, η οποία κατά πολλούς θεωρείται ότι βρίσκεται πίσω από την διαφαινόμενη αποκατάσταση των διμερών σχέσεων Άγκυρας Τελ Αβίβ.

Η συμφωνία λοιπόν, σύμφωνα με τα όσα έγιναν γνωστά περιλαμβάνει ειδικό όρο που προβλέπει ότι οι δύο χώρες θα εξετάσουν τις δυνατότητες συνεργασίας στον τομέα του φυσικού αερίου, με την Τουρκία να αγοράζει φυσικό αέριο από το Ισραήλ, μέσω αγωγού που θα συνδέσει τις δύο χώρες.
Θυμίζουμε ότι το Ισραήλ, έχει προβεί τα τελευταία χρόνια σε σημαντικές ανακαλύψεις κοιτασμάτων φυσικού αερίου, με αποκορύφωμα το περίφημο Λεβιάθαν. Τα κοιτάσματα αυτά υπερκαλύπτουν τις εγχώριες εσωτερικές ανάγκες για ενέργεια με αποτέλεσμα τόσο το Ισραήλ όσο και η Κύπρος που έχει εντοπίσει το δικό της κοίτασμα στο οικόπεδο 12, να αναζητούν τις αγορές στις οποίες θα κατευθύνουν τις εξαγωγές τους.
Επί αυτής της βάσης μάλιστα οικοδομήθηκε ήδη από το 2010 ο τριμερής άξονας Ελλάδας Κύπρου Ισραήλ, που βασίζεται στην πολιτική, οικονομική και ενεργειακή συνεργασία των τριών χωρών. Μάλιστα ακριβώς η σύσφιξη των σχέσεων με την Κύπρο (θυμίζουμε ότι στο οικόπεδο 12 έχει ήδη εισέλθει ως μέτοχος η ισραηλινή Delek, συνέταιρος της αμερικανικής Noble και στα κοιτάσματα που βρίσκονται στην ισραηλινή ΑΟΖ) ήταν που είχε οδηγήσει στην διατύπωση της θέσης από την πλευρά του Ισραήλ, ότι ο αγωγός που είχε προταθεί από την Τουρκία να συνδέσει το Λεβιάθαν με το τουρκικό λιμάνι του Τσεϊχάν θα κατασκευαστεί μόνο με τη σύμφωνη γνώμη της Κύπρου.
Την ίδια στιγμή, εφόσον προχωρήσουν τα σχέδια για το συγκεκριμένο αγωγό, αυτομάτως βγαίνουν εκτός μάχης δύο άλλες λύσεις που προωθούσαν Ελλάδα και Κύπρος ως εναλλακτικές για την εξαγωγή του αερίου της Μεσογείου, προς τις ευρωπαϊκές αγορές. Συγκεκριμένα, η Ελλάδα είχε προτείνει την λύση της κατασκευής υποθαλάσσιου αγωγού φυσικού αερίου που θα συνέδεε την Κύπρο με την Ελλάδα, ενώ ταυτόχρονα υπήρχε πάντα στο τραπέζι ως μια από τις σοβαρές εναλλακτικές η κατασκευή αγωγού από τα κοιτάσματα της Μεσογείου προς την Κύπρο και από εκεί η κατασκευή τερματικού σταθμού υγροποίησης στο Βασιλικό, προκειμένου οι εξαγωγές να γίνονται υπό τη μορφή LNG.
Τέλος η πρόσφατη είσοδος της British Gas στο οικόπεδο 12, όπου και απέκτησε μερίδιο 35% άνοιξε το δρόμο για την χρησιμοποίηση των υποδομών της Αιγύπτου (όπου δραστηριοποιείται η BG) για την εξαγωγή του κυπριακού αερίου με τη μορφή LNG.
Πάντως αξίζει να αναφερθεί ότι η επαναπροσέγγιση Τουρκίας Ισραήλ, δε βρίσκεται στο απυρόβλητο, ακόμη και εντός της χώρας, με πρώην υπουργό εξωτερικών Α. Λίμπερμαν να εκφράζει σκεπτικισμό αποκαλώντας τον Ρ. Ερντογάν ηγέτη ενός ακραίου ισλαμικού καθεστώτος. Στον αντίποδα ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης Γ. Χέρτζοκ άσκησε κριτική για καθυστέρηση στην επαναπροσέγγιση με την Άγκυρα, η οποία εάν είχε γίνει πριν από δύο χρόνια θα είχε ωφελήσει περισσότερο, υποστήριξε.

(από www.capital.gr, 26/12/2015)