Ως γνωστό μετά την κατάρριψη από Τουρκικά μαχητικά ενός Ρωσικού Sukhoi στις 24 Νοεμβρίου, που σύμφωνα με την Άγκυρα είχε παραβιάσει εσκεμμένα τον Τουρκικό εναέριο χώρο, η Μόσχα προχώρησε στην λήψη μιας σειράς κλιμακούμενων αντιποίνων με πρώτο βήμα την ακύρωση του πολυδιαφημισμένου αγωγού αερίου Turkish Stream που προορίζετο να τροφοδοτήσει την Ευρώπη με Ρωσικό φυσικό αέριο. Ο αγωγός αυτός, στις πρώτες δύο του φάσεις θα μετέφερε περί τα 32.0 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα τον χρόνο( bcma) διερχόμενης μέσω του Ευρωπαϊκού τμήματος της Τουρκίας, και εν συνεχεία μέσω Βόρειας Ελλάδας προς τις Ευρωπαϊκές αγορές (με δύο πιθανές διαδρομές, βόρεια μέσω FYROM και Σερβίας μέσω του προτεινόμενου αγωγού TESLA και δυτικά μέσω του ITGI των ΔΕΠΑ/ Edison προς Ιταλία).
Παρά τις έντονες διπλωματικές προσπάθειες, οι σχέσεις Άγκυρας- Μόσχας παραμένουν τεταμένες με το Κρεμλίνο να λαμβάνει σιωπηλά και σταθερά σειρά μέτρων με στόχο να πλήξει την Τουρκική οικονομία προειδοποιώντας την κυβέρνηση Νταβούτογλου ότι εάν δεν υπάρξει ειλικρινής μεταμέλεια ο επόμενος στόχος θα είναι η σταδιακή μείωση παραδόσεων φυσικού αερίου και πετρελαίου. Σήμερα η Τουρκία εξαρτάται σχεδόν κατά 55% για το αέριο που καταναλώνει από τη Ρωσική Gazprom με την χώρα να καταναλώνει συνολικά 48 bcma με ανοδικές τάσεις και προβλέψεις ότι μέχρι το 2020 η ποσότητα αυτή θα έχει φθάσει τα 70 bcma. Το ρωσικό αέριο οδεύει προς την Τουρκία μέσω δύο βασικών αγωγών, του Trans Balkan Pipeline, μέσω των Βουλγαρο-Τουρκικών συνόρων χωρητικότητας 14.0 bcma και του Blue Stream, μέγιστης χωρητικότητας 16 bcma. Είχε δε προβλεφθεί ότι το πρώτο σκέλος του Turkish Stream θα τροφοδοτούσε την Τουρκική αγορά με επιπλέον 16 bcma. Μία προοπτική η οποία τώρα έχει εκλείψει.
Το υπόλοιπο φυσικό αέριο η Τουρκία το προμηθεύεται από το Ιράν, μέσω του διασυνδετήριου αγωγού Tabriz- Erzerum χωρητικότητας 10.0 bcma και από το Αζερμπαϊτζάν μέσω του South Caucasus pipeline χωρητικότητας 12-14 bcma. Τα τελευταία δύο με τρία χρόνια έχουν υπάρξει προβλήματα στη μεταφορά Ιρανικού αερίου με την Τουρκική BOTAS να κατηγορεί την Iranian Natural Gas Corporation ( INGC) για παραδόσεις κακής ποιότητας αερίου, επιδιώκοντας μάλιστα χρηματική αποζημίωση μέσω προσφυγής της σε διεθνή διαιτησία. Μία υπόθεση που έχασε η Άγκυρα με το πόρισμα του ICC να δικαιώνει πλήρως την Τεχεράνη. Με το Ιράν να μη ενδιαφέρεται ιδιαίτερα να προωθήσει εξαγωγές προς τη Δύση μέσω Τουρκίας ( βλέπε άρθρο μας της 16 Οκτωβρίου 2015) η Άγκυρα δεν μπορεί να αποβλέπει σε αυξημένες ποσότητες Ιρανικού φυσικού αερίου άμεσα ή σε μεσοπρόθεσμη βάση.
Με τον πρόεδρο Πούτιν αποφασισμένο να δώσει ένα σκληρό μάθημα στη Τουρκία για την απερίσκεπτη και προκλητική συμπεριφορά της έναντι της Μητέρας Ρωσίας, αλλά χωρίς να θέτει σε άμεσο κίνδυνο τα οικονομικά συμφέροντα της Gazprom η οποία εισπράττει περί των $10 δισεκατομμυρίων κατ’ έτος από την πώληση αερίου στην Τουρκία, η εκτίμηση παραγόντων της αγοράς είναι ότι αργά ή γρήγορα θα υπάρξουν «τεχνικά προβλήματα» με τις παραδόσεις Ρωσικού φυσικού αερίου προς την Τουρκία. Παράλληλα με τη μείωση της παροχής αερίου η Gazprom θα προσπαθήσει να αντισταθμίσει τις μειωμένες ποσότητες εξασφαλίζοντας προηγουμένως εναλλακτικούς πελάτες, σε Ευρώπη (μέσω του Nord Stream) και Ασία.
Έχοντας απέναντι της την Ρωσία και το Ιράν η Τουρκία των Ερντογάν- Νταβούτογλου ευρίσκεται ενεργειακά εγκλωβισμένη αδυνατώντας να προγραμματίσει με ασφάλεια το ενεργειακό της μέλλον. Το Ισραήλ (με το οποίο επίσης ευρίσκεται σε ρήξη εδώ και πέντε χρόνια λόγω του επεισοδίου στο Μ avi Marmara) χάρη στο τεράστιο κοίτασμα Leviathan, αποτελεί μια εναλλακτική λύση τροφοδοσίας για την Τουρκία. Όμως θα πρέπει προηγουμένως να λυθεί το Κυπριακό καθότι απαιτείται η συναίνεση της Λευκωσίας για να περάσει ο υποθαλάσσιος αγωγός (450 χλμ.) από το πεδίο του Leviathan προς την περιοχή Ceyhan μέσα από την Κυπριακή ΑΟΖ της. Επειδή η κατασκευή αυτού του αγωγού θα φέρει σε δύσκολη διπλωματική θέση την Άγκυρα, γιατί θα υποχρεωθεί να κάνει ουσιαστικές υποχωρήσεις από τις μέχρι σήμερα άκαμπτες θέσεις της, η εκτίμηση μας είναι ότι θα επιδιώξει με κάθε τρόπο να καλύψει το κενό που κάποτε θα δημιουργηθεί από την μείωση των Ρωσικών εξαγωγών με την αύξηση εισαγωγών από το Ιράν (απ´όπου ήδη καλύπτει περί το 20% των αναγκών της), πράγμα εξαιρετικά δύσκολο υπό τις παρούσες συνθήκες ρήξης Ιράν- Σαουδικής Αραβίας. Εναλλακτική λύση αποτελεί η εισαγωγή φυσικού αερίου από το Βόρειο Ιράκ και το Αζερμπαϊτζάν, απ’ όπου ήδη προγραμματίζει επιπλέον εισαγωγές 6.0 bcm μέσω του υπό κατασκευή TANAP. Ακόμα η Άγκυρα θα επιδιώξει να αυξήσει τις εισαγωγές LNG από την διεθνή αγορά και ιδιαίτερα από τους ομόθρησκους τους στο Κατάρ. Για αυτό και προτίθεται να κατασκευάσει και τρίτο terminal για εισαγωγή, αποθήκευση και αεριοποίηση LNG.
Συμπερασματικά, η Τουρκία έχει πλέον άμεσο στόχο την πλήρη αποκατάσταση των σχέσεων της με το Ισραήλ, κυρίως για λόγους πολιτικής/διπλωματικής ισορροπίας με την Ρωσία, χωρίς να αποκλείει την σύναψη ενεργειακής συμφωνίας εάν και εφόσον υπάρξουν ευνοϊκές συνθήκες. Δεν πρόκειται όμως να επισπεύσει οτιδήποτε όσο γνωρίζει ότι θα πρέπει να κάνει υποχωρήσεις στο Κυπριακό.
Πηγή energia.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου