Επέκταση του Turkish Stream σε Ελλάδα και Ιταλία Προτείνει η Μόσχα

Το ενδεχόμενο επέκτασης του αγωγού Turkish Stream, ώστε να μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο στη νότια Ευρώπη μέσω Ελλάδας, επανέρχεται στο προσκήνιο ύστερα από την πρόσφατη αναβίωση του φιλόδοξου σχεδίου, με φόντο τη θεαματική επαναπροσέγγιση μεταξύ Μόσχας και Αγκυρας. Το θέμα πρόκειται να τεθεί επί τάπητος στη συνάντηση που θα έχουν σήμερα Σάββατο, στις 11.30 το πρωί, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και ο αντιπρόεδρος της ρωσικής κυβέρνησης Αρκάντι Ντβόρκοβιτς, στο περιθώριο της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης.

Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», στη συνάντηση θα πάρει μέρος και ο Ρώσος υπουργός Ενέργειας Αλεξάντερ Νόβακ, ο οποίος επρόκειτο να έρθει εκτάκτως χθες το βράδυ στην Ελλάδα, κάτι που υποδηλώνει το έντονο ρωσικό ενδιαφέρον για την επέκταση του αγωγού. Ο κ. Νόβακ είχε υπογράψει σχετική προκαταρκτική συμφωνία με τον τότε υπουργό Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Παναγιώτη Λαφαζάνη, τον Ιούνιο του 2015, στην Αγία Πετρούπολη. Ωστόσο, η κατασκευή του «Νότιου Αγωγού» (South Stream) μπήκε στο ψυγείο ύστερα από τη δραματική επιδείνωση των ρωσοτουρκικών σχέσεων, με καταλύτη την κατάρριψη του ρωσικού αεροπλάνου από τουρκικά μαχητικά στα τουρκοσυριακά σύνορα, τον περασμένο Νοέμβριο.

Κατά τη συνάντησή τους στην Αγία Πετρούπολη, τον περασμένο Αύγουστο, οι πρόεδροι Πούτιν και Ερντογάν έδωσαν το «πράσινο φως» για την κατασκευή του αγωγού, που θα μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο στην Τουρκία. Ηδη, η τουρκική κυβέρνηση παραχώρησε στην Gazprom τις πρώτες άδειες, διαμηνύοντας ότι το έργο περνάει στη φάση της πρακτικής του υλοποίησης. Παράλληλα, ο γενικός διευθυντής της Gazprom, Αλεξέι Μίλερ, δήλωσε στις 5 Σεπτεμβρίου ότι υπάρχει συμφωνία με την τουρκική πλευρά για την επέκταση του αγωγού μέχρι τους Κήπους, στα ελληνοτουρκικά σύνορα, ώστε να μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη μέσω Ελλάδας και Ιταλίας, εφόσον οι δύο χώρες το επιθυμούν.

Η ιταλική πλευρά επαναβεβαίωσε το ενδιαφέρον της για το έργο κατά τη συνάντηση, στις 29 Αυγούστου, Ρώσων αξιωματούχων με τον διευθύνοντα σύμβουλο της ιταλικής Edison, Μαρκ Μπεναγιούν, κύριο θέμα της οποίας ήταν η αξιοποίηση του υποθαλάσσιου ελληνοϊταλικού αγωγού IGI-Poseidon για τη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου μέσω Ελλάδας στην Ιταλία. Το θέμα αναμενόταν να συζητηθεί μεταξύ του Αλέξη Τσίπρα και του Ιταλού πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι στο περιθώριο της χθεσινής Ευρωμεσογειακής Διάσκεψης στην Αθήνα. Ας σημειωθεί ότι, πλην της Ιταλίας, στο σχεδιαζόμενο έργο εμπλέκεται διακριτικά και η Γαλλία, αφού η ιταλική Edison είναι θυγατρική του γαλλικού ενεργειακού μεγαθηρίου EDF.

Αναμένονται αντιδράσεις

Με αυτά τα δεδομένα, η τοποθέτηση της ελληνικής κυβέρνησης θα αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα για την επέκταση ή όχι του Τurkish Stream στη νότια Ευρώπη. Πάντως, το σχέδιο αναμένεται να συναντήσει ισχυρές αντιδράσεις τόσο από την Ουάσιγκτον όσο και από κύκλους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που δεν βλέπουν με καλό μάτι την ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία, προκρίνοντας εναλλακτικές λύσεις όπως η συνέχιση της μεταφοράς ρωσικού φυσικού αερίου μέσω Ουκρανίας –κάτι ουτοπικό, με τα σημερινά δεδομένα, καθώς δεν συζητείται καν από τη Μόσχα– ή και η εμπορία του μέσω «βουλγαρικού κόμβου» στη Βάρνα, όπως προτείνει ο Βούλγαρος πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ.

Αν και η ρωσική κυβέρνηση δεν εμπιστεύεται τη Σόφια, δεν αποκλείει εντελώς αυτή τη λύση, στην περίπτωση που ναυαγήσουν οι προσπάθειές της να έρθει σε συμφωνία με την Αθήνα. Ως πιο ρεαλιστική εναλλακτική λύση, σε αυτή την περίπτωση, διαγράφεται η πρόταση του Ταγίπ Ερντογάν να συνδεθεί ο Turkish Stream με τους υπό κατασκευή αγωγούς TANAP/TAP που θα μεταφέρουν αζέρικο φυσικό αέριο και οι οποίοι, ούτως ή άλλως, αντιμετωπίζουν έλλειμμα τροφοδοσίας. Ωστόσο, η λύση της αναβίωσης του Νότιου Αγωγού, μέσω της επέκτασης του Turkish Stream σε Ελλάδα και Ιταλία, αποτελεί τη μακράν προτιμότερη, από τη σκοπιά της Ρωσίας, λύση τόσο για οικονομικούς όσο και για πολιτικούς λόγους.

(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 10/09/2016)