Οι ΑΠΕ Πηγαίνουν Όλο και Καλύτερα στην Ε.Ε.

Ανοδική είναι η πορεία των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Ευρώπη, συμβάλλοντας στη μείωση των εκπομπών των βλαβερών για το κλίμα αερίων του θερμοκηπίου, αλλά υπολείπονται ακόμα των απαιτήσεων για μια αποφασιστική στροφή με σκοπό την αποφυγή της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Αιολική και ηλιακή ενέργεια, βιομάζα και όλες οι άλλες ανανεώσιμες ενεργειακές τεχνολογίες αυξήθηκαν αξιοσημείωτα και το 2013 στην Ευρώπη, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ). Μάλιστα, στο διάστημα 2005-2012, η παραγόμενη από ΑΠΕ ηλεκτρική ενέργεια στην Ε.Ε. αυξάνεται με μέσο ετήσιο ρυθμό 7,1% (αρκετά υψηλότερο από το 4,1% της περιόδου 1990-2012). Μόνο από την ανάπτυξη της «πράσινης ενέργειας», από το 2005 έως το 2012 οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μειώθηκαν κατά 7% στα τέλη του 2012, σύμφωνα με την έκθεση του ΕΟΠ «Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Ευρώπη – Προσέγγιση της πρόσφατης ανάπτυξής τους και των αλυσιδωτών συνεπειών τους». Η μείωση των εκπομπών προήλθε από αντικατάσταση ρυπογόνων καυσίμων από ΑΠΕ. Η μεγαλύτερη μείωση καταγράφηκε στον άνθρακα, του οποίου η κατανάλωση θα ήταν υψηλότερη κατά 13%. Με τον ίδιο τρόπο αποφεύχθηκε χρήση φυσικού αερίου σε ποσοστό 7%, γεγονός που εκτιμάται από τον ΕΟΠ ως ιδιαίτερα θετικό, σε μια εποχή που τα ευρωπαϊκά αποθέματα φυσικού αερίου φθίνουν.

Το 2013, η ανάπτυξη των ΑΠΕ συνεχίστηκε. Σε επίπεδο Ε.Ε., το μερίδιο της πράσινης ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα έφτασε σχεδόν το 15%, ενώ ο στόχος της ευρωπαϊκής οδηγίας για τις ΑΠΕ ήταν 12%. Μέχρι το 2020, η Ε.Ε. στοχεύει να λαμβάνει τουλάχιστον το 20% της ενέργειάς της χρησιμοποιώντας ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μερίδιο που θα αυξηθεί σε 27% έως το 2030. Το ποσοστό αυτό, όμως, θεωρείται από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις χαμηλό και ανεπαρκές στο να συμβάλει αποφασιστικά στην ανάσχεση του φαινομένου της υπερθέρμανσης και της κλιματικής αλλαγής. Η Greenpeace, για παράδειγμα, είχε εισηγηθεί τον Νοέμβριο του 2014 να τεθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως στόχος το 45%, ως ποσοστό των ΑΠΕ, στην τελική κατανάλωση ενέργειας του 2030 (ανάλογες θέσεις διατύπωσαν και άλλες μεγάλες περιβαλλοντικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις). Η Greenpeace εκτιμά, μάλιστα, πως οι στόχοι που έθεσε η Κομισιόν τελικά θα οδηγήσουν σε καθήλωση των ρυθμών ανάπτυξης των ΑΠΕ από 6%-7% το έτος στο 1%-2%.
Σύμφωνα με τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, η Ε.Ε. σημειώνει επιτυχία, αλλά με βάση χαμηλούς στόχους. Ακόμα και ως προς αυτούς, όμως, σημειώνονται μεγάλες αποκλίσεις. Υπάρχουν χώρες, όπως η Σουηδία, η Λετονία, η Φινλανδία και η Αυστρία, όπου οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας καλύπτουν περισσότερο από το ένα τρίτο της τελικής κατανάλωσης ενέργειας το 2013. Στο άλλο άκρο της κλίμακας, η Μάλτα, το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν κάτω από 5%. Η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα μέσο επίπεδο, λίγο κάτω από τον μέσο όρο, στο 12%.
Το ποσοστό των Ανανεώσιμων Πηγών είναι μεγαλύτερο στην ηλεκτρική ενέργεια, όπου το 2012 έφτασε το 24,1%. Οδηγία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είχε θέσει για την ηλεκτροπαραγωγή στόχο το 21% έως το 2010.
Τον στόχο έπιασαν 14 κράτη-μέλη της Ε.Ε. Εχει ενδιαφέρον το πώς κατανέμεται αυτό το 24,1% στις διάφορες μορφές πράσινης ενέργειας. Η μερίδα του λέοντος προέρχεται από τα υδροηλεκτρικά φράγματα, που παρέχουν περίπου το μισό πράσινο ηλεκτρικό ρεύμα (11% του συνόλου). Με 6% συμμετέχει η αιολική ενέργεια, που αποτελεί τη δεύτερη πιο διαδεδομένη ΑΠΕ, ακολουθεί η βιομάζα (στην οποία περιλαμβάνεται και η ενεργειακή αξιοποίηση απορριμμάτων στον Βορρά) με 3%, η ηλιακή ενέργεια πιο πίσω με 2% και η γεωθερμία και άλλες μικρότερες μορφές δίνουν το 2%.
«Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μπορούν να γίνουν μία από τις μεγάλες επιτυχίες της Ευρώπης. Μπορούμε να προχωρήσουμε ακόμη περισσότερο. Αν υποστηρίξουμε την καινοτομία στον τομέα αυτόν, θα μπορούσε να γίνει μια σημαντική κινητήρια δύναμη της ευρωπαϊκής οικονομίας, μειώνοντας τις εκπομπές και προωθώντας τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας», σημείωσε σχολιάζοντας τα ευρήματα της έκθεσης ο Hans Bruyninckx, εκτελεστικός διευθυντής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει υπολογίσει τις θέσεις εργασίας που έχουν ήδη δημιουργηθεί από τις ΑΠΕ στην Ευρώπη σε 1.000.000.

Βεβαίως, στη μάχη κατά των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου δεν συμβάλλει μόνο η ανάπτυξη των ΑΠΕ. Υπάρχει ένα σύνολο μέτρων, με βασικό στοιχείο την προσπάθεια βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης στην παραγωγή, στις μεταφορές και στην κατοικία. Θετικά, επίσης, έχουν λειτουργήσει, σύμφωνα με τον ΕΟΠ, και τα οικονομικά κίνητρα για τη μετάβαση σε λιγότερο ρυπογόνους τύπους καυσίμων. Επίσης, ο τομέας της θέρμανσης και ψύξης, με βάση ανανεώσιμες πηγές, έκανε σημαντικά βήματα τα τελευταία χρόνια. Βεβαίως, η ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια είναι το πεδίο της πιο μεγάλης και γρήγορης ανάπτυξης των ΑΠΕ.

(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 28/02/2015)