Η Πολιτική Αστάθεια στην Τουρκία Κινδυνεύει να Ακυρώσει τον Turkish Stream

Σύμφωνα με τελευταίες πληροφορίες από την ρωσική πρωτεύουσα αλλά και από την Άγκυρα, παρατηρείται μια κινητικότητα ως προς την δρομολόγηση σειράς πρωτοβουλιών τόσο σε διπλωματικό όσο και σε τεχνοκρατικό επίπεδο, με στόχο την σύναψη οριστικής συμφωνίας μεταξύ της τουρκικής BOTAS με τη ρωσική Gazprom για την κατασκευή του αγωγού Turkish Stream. Να θυμίσουμε ότι ο αγωγός αυτός, ο οποίος θα διέρχεται από την Μαύρη Θάλασσα θα μεταφέρει ρωσικό αέριο στην Ευρώπη, αντικαθιστά τον καταργηθέντα South Stream όπως ανακοινώθηκε την 1^η Δεκεμβρίου 2014 από τον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν κατά την διάρκεια επίσημης επίσκεψης του στην Άγκυρα, όπου και υπογράφει σχετικό μνημόνιο.

Σήμερα, ένα σχεδόν χρόνο μετά, μικρή πρόοδος έχει επιτελεστεί από πλευράς υλοποίησης του έργου αφού ακόμα δεν έχουν καθοριστεί βασικές παράμετροί του. Αυτό που έχει αποφασισθεί είναι ότι αντί του αρχικού σχεδίου κατασκευής τεσσάρων παράλληλων αγωγών, εκ των οποίων ο καθένας θα μετέφερε 15,75 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ( BCM’ s) αέριο το χρόνο, δηλαδή 63 BCM’ s συνολικά, θα κατασκευασθεί μόνο ένας αγωγός μέσω του οποίου θα τροφοδοτηθεί κυρίως η τουρκική αγορά. Σήμερα η Τουρκία εισάγει περίπου 27-28 BCM’ s τον χρόνο, 14-15 BCM’ s μέσω του Blue Stream, ο οποίος διασχίζει τη Μαύρη Θάλασσα, και το υπόλοιπο μέσω του Trans Balkan Pipeline, ο οποίος ως γνωστό ξεκινάει από Ρωσία και διερχόμενος μέσω Ουκρανίας, Μολδαβίας, Ρουμανίας και Βουλγαρίας, καταλήγει, μέσω διακλάδωσης του, σε Τουρκία και Ελλάδα.

 

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της Gazprom από το 2019 και μετά, θα σταματήσει σταδιακά η παροχή αερίου προς τα νότια Βαλκάνια μέσω του Trans Balkan, ώστε να μειωθούν οι διερχόμενες μέσω Ουκρανίας ποσότητες. Απώτερος στόχος της Μόσχας η πλήρης παράκαμψη της Ουκρανίας. Με τις ποσότητες που προορίζονται για Τουρκία και Ελλάδα, σε πρώτη φάση, να μεταφέρονται μέσω του αγωγού Turkish Stream I. Παράλληλα υπάρχει σκέψη για αναβάθμιση του Blue Stream στα 20.0 BCM. Όπως προβλέπει η όδευση του Turkish Stream η χερσαία διαδρομή στην ευρωπαϊκή Τουρκία, όπου και θα καταλήγει ο αγωγός, θα ξεκινάει από την πόλη Kayikkoy και θα καταλήγει στα Ίψαλα, στα ελληνοτουρκικά σύνορα. Σε πρώτη φάση θα υπάρξει διασύνδεση με το ελληνικό σύστημα φυσικού αερίου μέσω του υπάρχοντος διασυνδετηρίου ελληνοτουρκικού αγωγού, ενώ σε δεύτερη φάση θα κατασκευασθεί ξεχωριστός αγωγός που θα μεταφέρει ποσότητα της τάξεως των 15.0-16.0 BCM’ s που θα προορίζεται για την ευρωπαϊκή αγορά. Η κατασκευή του αγωγού αυτού, γνωστού και ως Νότιου Ευρωπαϊκού Αγωγού (ΝΕΑ) θα συμπέσει προφανώς με την κατασκευή του δεύτερου σκέλους του Turkish Stream και αφού προηγουμένως έχει διαμορφωθεί η διαδρομή μέσω Ελλάδος. Με πλέον πιθανή την όδευση προς Θεσσαλονίκη και από εκεί στην περιοχή Ηγουμενίτσας με προοπτική την ενεργοποίηση του ITGI, έργο τεχνικά ώριμο και περιλαμβανόμενο στ PCI’ s της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο ουδέποτε τέθηκε εκτός ατζέντας ΔΕΠΑ- EDISON, που αποτελούν και τους βασικούς μετόχους του.

Όμως η όλη έκβαση του έργου του Turkish Stream θα εξαρτηθεί εν πολλοίς από τις εξελίξεις που θα ακολουθήσουν τις εκλογές της 1^ης Νοεμβρίου. Έξαλλου η έλλειψη κυβερνητικής σταθερότητας της γείτονος ήτο ο κύριος λόγος που προβάλλεται από τη Μόσχα για την μη ολοκλήρωση και υπογραφή της οριστικής συμφωνίας μεταξύ BOTAS και Gazprom για την κατασκευή του έργου. Παράλληλα, και όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το energia. gr, είχαν υπάρξει σοβαρές ενστάσεις από το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών το οποίο αμφισβητεί την ωφελιμότητα μιας τέτοιας συμφωνίας με άξονα αναφοράς τον Turkish Stream, υποστηρίζοντας ότι μια περαιτέρω σύσφιξη των σχέσεων με την Ρωσία θα έθετε σε κίνδυνο την δυνατότητα αύξησης μελλοντικών εισαγωγών αερίου από Ιράκ, Ιράν, Αζερμπαϊτζάν και Τουρκμενιστάν. Βάση της επιχειρηματολογίας του τουρκικού ΥΠΕΞ η Τουρκία έχει περισσότερα οφέλη να αποκομίσει εισάγοντας μεγάλες ποσότητες αερίου από τις ανωτέρω χώρες με απώτερο στόχο την επαναπροώθησή τους προς την ευρωπαϊκή αγορά. Να τονίσουμε ότι ήδη η Τουρκία εισάγει συνολικά περί τα 20.0 BCM αέριο κατ’ έτος από Ιράν και Αζερμπαϊτζάν. Ένας ακόμη λόγος που φαίνεται ότι έχει καθυστερήσει την σύναψη οριστικής συμφωνίας για την κατασκευή του Turkish Stream είναι η μη ολοκληρωθείσα αναδιαπραγμάτευση της σύμβασης για το σύνολο των ποσοτήτων αερίου που προμηθεύεται η BOTAS από την Gazprom.

Βέβαια όλος ο πολιτικο-διπλωματικός σχεδιασμός για την αξιοποίηση του γεωγραφικού συγκριτικού πλεονεκτήματος της Τουρκίας, που την καθιστά ένα φυσικό και απαράμιλλο ενεργειακό κόμβο, κινδυνεύει να τιναχθεί στον αέρα αφού τους τελευταίους μήνες η γείτονα διέρχεται μια μεγάλη δοκιμασία, λόγω της εμπλοκής της στο συριακό μέτωπο και τη ρήξη με το κουρδικό στοιχείο, με ορατό πλέον κίνδυνο να υπάρξει πλήρης αποσταθεροποίηση. Για αυτό οι εκλογές της 1^ης Νοεμβρίου και το αποτέλεσμα τους θα είναι καθοριστικής σημασίας για την πρόοδο όχι μόνο του Turkish Stream, που θεωρείται ένα υψηλής στρατηγικής σημασίας έργο για την κυβέρνηση Νταβούτογλου, αλλά γενικότερα για την κατασκευή σειράς άλλων εξίσου σοβαρών ενεργειακών έργων μεταξύ των οποίων και ο μεγάλος αγωγός TANAP που διασχίζει οριζόντια την Τουρκία, μεταφέροντας Αζέρικο αέριο, ο οποίος και πρόκειται να συνδεθεί με τον TAP που ως γνωστόν πρόκειται να διέλθει μέσω Ελλάδος. Η κατασκευή των ανωτέρω σημαντικών έργων υποδομής, που εμπεριέχουν μεγάλο ποσοστό ξένων επενδύσεων, και η λειτουργία των οποίων ενδιαφέρει άμεσα την Ευρώπη, προϋποθέτει πολιτική σταθερότητα και άρση της εμπόλεμης κατάστασης στα νοτιο-ανατολικά σύνορα της χώρας. 

Πηγή energia.gr