Η Έρευνα Μιας ΜΚΟ «Γκρεμίζει» τον Γίγαντα της Volkswagen

Το ασύλληπτων διαστάσεων σκάνδαλο της Volkswagen, η οποία εξαπατούσε τις αμερικανικές και τις ευρωπαϊκές αρχές στις μετρήσεις ρύπων των ντιζελοκίνητων αυτοκινήτων της, ήρθε στο φως στις ΗΠΑ. Την αποκάλυψη έκανε η ερευνητική ομάδα του πανεπιστημίου της Δ. Βιρτζίνια, η οποία, όπως ανέφερε στην Deutsche Welle, «έκανε απλώς τη δουλειά της». Εν τω μεταξύ, είχαν προηγηθεί η πρωταρχική έρευνα στα πετρελαιοκίνητα οχήματα, η αρωγή και η συνεργασία με τον ευρωπαϊκό μη κυβερνητικό οργανισμό «Διεθνές Συμβούλιο Καθαρών Μεταφορών» (ICCT). Το Συμβούλιο ιδρύθηκε το 2001 με το σκεπτικό ότι οι εκπομπές ρύπων, αν και συνιστούν παγκόσμιο πρόβλημα, αντιμετωπίζονται σε τοπικό επίπεδο μόνον. Η δε χρηματοδότησή του προέρχεται από διάφορα γενναιόδωρα ιδρύματα, όπως ο οργανισμός ClimateWorks Foundation, αλλά και ιδιώτες, όπως ένας από τους ιδρυτές της Hewlett-Packard. Tην τελευταία δεκαετία, πέραν των ανεξάρτητων ερευνών του για τις εκπομπές ρύπων, έχει διεξαγάγει ελέγχους οχημάτων και έχει ασκήσει πιέσεις για αυστηρότερους κανονισμούς στην Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική και την Ασία.

Απαρχή
Η ιστορία άρχισε ως εξής: Ο εν λόγω μη κυβερνητικός οργανισμός με γραφεία σε Γερμανία (Βερολίνο) και ΗΠΑ (Ουάσιγκτον, Σαν Φρανσίσκο) είχε ξεκινήσει πριν από λίγα χρόνια να ασχολείται με τη σύγκριση των εκπομπών ρύπων από τα πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα στην Ευρώπη, όπως αυτές οι εκπομπές καταγράφονταν στους επίσημους κρατικούς ελέγχους, και με τις εκπομπές ρύπων, όπως καταγράφονταν στον αυτοκινητόδρομο, αναφέρει η «The Globe and Mail». Το Συμβούλιο είχε σκεφθεί ότι χρειάζονται έρευνες και στις ΗΠΑ. «Μία από τις υποθέσεις που κάναμε, ήταν ότι στη συγκεκριμένη χώρα ήταν πολύ αυστηρότερες οι προδιαγραφές από ό,τι στην Ευρώπη, οπότε και οι πραγματικές εκπομπές θα ήταν πολύ χαμηλότερες» αναφέρει ο Ανούπ Μπαντιβάντεκαρ, διευθυντής του προγράμματος επιβατικών οχημάτων στο Διεθνές Συμβούλιο.
Στους ελέγχους του 2014 τέθηκαν στο μικροσκόπιό του ένα Jetta και ένα Passat της Volkswagen και μία BMW X5. Η διεξαγωγή των συγκριτικών δοκιμών έγινε με την αρωγή των ερευνητών στο Κέντρο Εναλλακτικών Καυσίμων, Κινητήρων και Εκπομπών στο πανεπιστήμιο της Δυτικής Βιρτζίνια. Το Κέντρο λογίζεται ως πρωτοπόρο διεθνώς στον έλεγχο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου - κυρίως διοξειδίου του άνθρακα και μονοξειδίου του αζώτου. Οι ερευνητές οδήγησαν τα αυτοκίνητα γύρω από διάφορα αστικά κέντρα στην Καλιφόρνια, καθώς και για σχεδόν 4.025 χιλιόμετρα στους αυτοκινητοδρόμους μεταξύ της πολιτείας της Καλιφόρνιας και της πολιτείας της Ουάσιγκτον. Οταν εξήχθησαν τα αποτελέσματα, το μοντέλο της BMW είχε ρύπους στα επιτρεπόμενα όρια ή χαμηλότερα από αυτά. Τα μοντέλα της VW τα είχαν υπερβεί έως και κατά 35 φορές σε ορισμένες περιπτώσεις. «Δεν ήταν ο έλεγχος κάτι νέο σε επίπεδο τεχνικό» παρατηρεί στην Deutsche Welle ο Ντάνιελ Κάρντερ, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας του πανεπιστημίου της Δυτικής Βιρτζίνια. «Απλώς πρώτη φορά διεξαγόταν τέτοιος έλεγχος στην αμερικανική αγορά».
Η απόκλιση θορύβησε τους ερευνητές. Οπως αναφέρει η DW, η ομάδα δεν ήταν σε θέση να εξηγήσει, εάν η ανωμαλία αυτή οφειλόταν σε τεχνικό λάθος ή σε οργανωμένη χειραγώγηση των επίμαχων συστημάτων από πλευράς εταιρείας. Μετά από ειδικότερη έρευνα διαπιστώθηκε ότι δεν ήταν τεχνικό το ζήτημα, αλλά ότι το σύστημα καταγραφής εκπομπών ρύπων δεν λειτουργούσε, όταν έπρεπε. Η Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος των ΗΠΑ ανέλαβε την υπόθεση. Βασιζόμενη στα προκαταρκτικά πορίσματα της ομάδας Κάρντερ, αποφάνθηκε περί του «έξυπνου λογισμικού», που εγκαθιστούσε εσκεμμένα η VW. Το γιατί αποκαλύφθηκε από τη συγκεκριμένη ομάδα και όχι νωρίτερα έχει ώς ένα βαθμό να κάνει με το ότι αυτή ακολουθεί περίπλοκη, χρονοβόρα και κοστοβόρα μέθοδο ελέγχου.
Ο «Γερμανός» και το μοιραίο λάθος
Ο Τζον Τζέρμαν (Γερμανός) είναι ένας από τους Αμερικανούς ερευνητές που συν-αποκάλυψαν το σκάνδαλο Volkswagen. Απασχολείται στον μη κυβερνητικό οργανισμό «Διεθνές Συμβούλιο Καθαρών Μεταφορών». «Αποσκοπούμε στη μείωση των ρύπων και τη βελτίωση της απόδοσης των αυτοκινήτων» επισημαίνει στον «Guardian» ο κ. Τζέρμαν. Ηταν δε τόσο μεγάλη η απόκλιση πραγματικών εκπομπών ρύπων και επίσημων μετρήσεων των μοντέλων της Volkswagen, ώστε το ICCT αποφάσισε να κάνει πάμπολλες δοκιμές. Στη συνέχεια το πανεπιστήμιο της Δ. Βιρτζίνια εντόπισε το «πειραγμένο λογισμικό» που παραποιούσε τις εκπομπές. Τα πορίσματα γνωστοποιήθηκαν πέρυσι τον Μάιο, η Υπηρεσία Περιβάλλοντος των ΗΠΑ ενημέρωσε την Volkswagen και εκείνη τον Δεκέμβριο ανακάλεσε 500.000 πετρελαιοκίνητα οχήματα για επιδιόρθωση του σφάλματος. Κατόπιν διμήνου επανεξετάστηκαν από τις αρχές της Καλιφόρνιας. Τότε έγινε αντιληπτό πως το ένοχο λογισμικό δεν είχε αφαιρεθεί. «Είναι ανεξήγητο, γιατί η VW, ενώ είχε την ευκαιρία να αποκαταστήσει τα πράγματα, εξακολούθησε να εξαπατά» λέει ο Τζον Τζέρμαν.

(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 03/10/2015)