Ελεγχος του ρεύματος με «έξυπνα» συστήματα Στο σπίτι μας, με μικροσυσκευές, όχι μεγαλύτερες από μια κοινή πρίζα

Ηλεκτρονικά κέντρα που θα ελέγχουν διαρκώς την κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος στο σπίτι, «έξυπνα» συστήματα που θα ρυθμίζουν τη λειτουργία των ηλεκτρικών συσκευών για να μειωθεί η δαπάνη για το ρεύμα, συσκευές που θα διευκολύνουν το συνδυασμό διαφορετικών πηγών ηλεκτρικού ρεύματος, από το κεντρικό δίκτυο μέχρι τα φωτοβολταϊκά της οροφής. Καθώς η μεγάλη πρόκληση του μέλλοντος λέγεται εξοικονόμηση ενέργειας, ιδιαίτερα στον οικιακό τομέα, οι ερευνητές αναζητούν λύσεις με τη βοήθεια τεχνολογιών αιχμής. Ετσι, η προηγμένη τεχνολογία ετοιμάζεται να μπει στα σπίτια μας, ακριβώς για να τιθασεύσει το ηλεκτρικό ρεύμα, στο οποίο οφείλει την ύπαρξή της. Μη φανταστείτε κάποια εισβολή τεράστιων ρομπότ ή ηλεκτρονικών πινάκων! Οι τεχνολογίες ελέγχου του ηλεκτρικού ρεύματος υλοποιούνται πλέον με μικροσυσκευές, όχι μεγαλύτερες από μια κοινή πρίζα!

Το 7ο Κοινοτικό Πλαίσιο για την έρευνα περιλαμβάνει αρκετά προγράμματα, που στοχεύουν στον περιορισμό της κατανάλωσης ενέργειας. Σε δύο απ' αυτά υπάρχει συμμετοχή ελληνικών ιδρυμάτων και εταιρειών, οι οποίες μάλιστα προσφέρουν πρωτοπόρο έργο. Το διετές πρόγραμμα ΑΙΜ, το οποίο ολοκληρώνεται το καλοκαίρι του 2010, θα δημιουργήσει ένα σύστημα καταγραφής και απεικόνισης της ενεργειακής κατανάλωσης κάθε οικιακής συσκευής («λευκών», οπτικοακουστικών, κλιματισμού κ. λπ.). Με την τεχνολογία ΑΙΜ θα μπορούμε να ρυθμίσουμε την κατανάλωση του σπιτιού μας. Για παράδειγμα, εάν θέλουμε να μην «καίμε» πάνω από 2 KW ρεύμα την ημέρα, το σύστημα θα μπορεί να ρυθμίσει τη λειτουργία των συσκευών, σβήνοντας για παράδειγμα συσκευές που βρίσκονται σε κατάσταση αναμονής (stand by). Με βάση τις πρώτες εφαρμογές έχει καταγραφεί δυνατότητα περιορισμού της κατανάλωσης κατά 10% όσον αφορά τις stand by συσκευές και κατά 20% στις υπόλοιπες.

Δύο σημαντικές εξελίξεις

«Η τεχνολογία ΑΙΜ στηρίζει τη λειτουργία της στην τηλεμετρία και στη συγκέντρωση των στοιχείων σε ένα κεντρικό σημείο. Μπορεί να εγκαθίσταται σε οποιονδήποτε οικιακό υπολογιστή ή ακόμη και σε δικτυακές πύλες (όπως τα μόντεμ για τις ευρυζωνικές συνδέσεις του Iντερνετ)», λέει στην «Κ» ο κ. Σπύρος Τόμπρος, από την ελληνική εταιρεία Keletron, που είναι ο τεχνικός υπεύθυνος του προγράμματος. «Η τεχνολογία ΑΙΜ δεν απαιτεί χρονοβόρες και ακριβές επεμβάσεις στην υποδομή του οικιακού περιβάλλοντος», σημειώνει, καθώς υπάρχουν δύο σημαντικές εξελίξεις, που διευκολύνουν όλα τα «νοήμονα προγράμματα». Αφ' ενός σχεδόν όλες οι νέες ηλεκτρικές συσκευές (από ψυγεία μέχρι πλυντήρια) φέρουν συστήματα ασύρματης επικοινωνίας (Wi-Fi), με τα οποία μπορούν να επικοινωνούν με ψηφιακά κέντρα ελέγχου. Επίσης, έχει αναπτυχθεί η δυνατότητα καταμέτρησης της κατανάλωσης στη «γραμμή ενέργειας». Πρακτικά, με μια μικρή συσκευή, που τοποθετείται πίσω από μια πρίζα, μπορούμε να ελέγχουμε το ρεύμα που περνάει στο ηλεκτρικό καλώδιο, ακόμη και για τις παλιές συσκευές. Ολα αυτά μπορούν να απεικονίζονται στην οθόνη ενός υπολογιστή, ο οποίος μετατρέπεται έτσι σε... κοντρόλ ρουμ της «μικρής ΔΕΗ» του σπιτιού μας.

Χωρίς δυσκολίες

«Τέτοιου είδους δικτυακά προϊόντα διατίθενται ήδη στην αγορά από μεγάλες ή και μικρότερες ευρωπαϊκές εταιρείες, ενώ παραγωγή υπάρχει και στην Ελλάδα. Οι συσκευές μπορούν να ενσωματωθούν σε νέο ή παλιό οικιακό εξοπλισμό από τους ίδιους τους χρήστες χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες», λέει στην «Κ» ο κ. Τόμπρος. Και μόνον η γνώση του ρεύματος που καταναλώνεται οδηγεί συνήθως σε πιο προσεκτική χρήση. Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος ΑΙΜ είναι 4,4 εκατ. ευρώ. Δίπλα στην Keletroσυμμετέχουν εταιρείες-μεγαθήρια, όπως η France Telecom, η Philips κ. ά., ενώ η Ελλάδα έχει και δεύτερη συμμετοχή με την BlueChip Technologies.

--> ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ: Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥ

«Θα μπορούμε να υπολογίζουμε και το κόστος»

Τα ενεργειακά δίκτυα του μέλλοντος θα είναι πιο πολύπλοκα από τα σημερινά. Στον ενεργειακό εφοδιασμό του σπιτιού θα συνεργάζονται περισσότερες πηγές ενέργειας, καθώς δίπλα στο ηλεκτρικό ρεύμα του κεντρικού δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας θα υπάρχουν και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (φωτοβολταϊκά, μικρά αιολικά κ.λπ.). Πώς θα συνεργάζονται όλα αυτά; Κι ακόμα, πώς θα πληρώνουμε όσο το δυνατόν φθηνότερα για την ίδια κατανάλωση ρεύματος;

Τι εννοούμε; Οσο και αν ο καταναλωτής πληρώνει το ίδιο αντίτιμο για το ρεύμα οποιαδήποτε ώρα της ημέρας (με εξαίρεση το νυχτερινό τιμολόγιο), το κόστος του ρεύματος ανεβαίνει τις ώρες αιχμής. Για παράδειγμα, τις μεσημεριανές ώρες του καλοκαιριού αναγκαζόμαστε να εισάγουμε σε υψηλές τιμές ή να θέτουμε σε λειτουργία πανάκριβες μονάδες για να καλυφθεί η επιπλέον ζήτηση.

Την απάντηση σε αυτά τα προβλήματα επιδιώκει το δεύτερο ερευνητικό πρόγραμμα SmartHouse/ SmartGrid (Εξυπνο Σπίτι/Εξυπνο Δίκτυο). Στο πρόγραμμα, που έχει προϋπολογισμό 3,8 εκατ. ευρώ και ολοκληρώνεται σε έναν χρόνο, συμμετέχουν από την Ελλάδα το Εργαστήριο Συστημάτων Ηλεκτρικής Ενέργειας του Μετσόβιου Πολυτεχνείου (με επικεφαλής τον καθηγητή Νίκο Χατζηαργυρίου) και το Κέντρο Δοκιμών Ερευνών και Προτύπων της ΔΕΗ.

«Επιδιώκουμε να κατευθύνουμε την κατανάλωση σε συγκεκριμένες ώρες του 24ώρου, όπου η τιμή της ενέργειας είναι πιο χαμηλή», μας λέει ο κ. Αρης Δημέας, ερευνητής του ΕΜΠ. «Αυτή η τεχνολογία έχει ενδιαφέρον και στην περίπτωση που θέλουμε να ενσωματώσουμε τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στο δίκτυό μας. Είναι σημαντικό να καταφέρουμε να προγραμματίσουμε μια σειρά εργασίες για την ώρα που έχουμε περίσσεια ρεύματος», εξηγεί ο κ. Δημέας. «Το Εξυπνο Δίκτυο θα μπορεί να κατανέμει τη ζήτηση ενέργειας ανάλογα με την προσφορά από το δίκτυο, έτσι ώστε να μην παρατηρούνται ασυμμετρίες που συνήθως πληρώνονται ακριβά ή οδηγούν σε απώλειες».

Αυτόματα

Ο ηλεκτρονικός ελεγκτής, που θα τοποθετήσουμε, θα μπορεί αυτόματα -με βάση κάποιες προδιαγραφές που έχουμε δώσει- να σβήσει κάποια συσκευή για ορισμένα λεπτά της ώρας, να σβήσει ένα φως ή να θέσει σε λειτουργία το πλυντήριο που το έχουμε έτοιμο. «Κεντρική ιδέα είναι να υπολογίζουμε όχι μόνο την ποσότητα ενέργειας αλλά και το κόστος της, καθώς και το κόστος των ρύπων», σημειώνει ο κ. Δημέας.

Δεν είναι η πρώτη φορά που το Εργαστήριο Συστημάτων Ηλεκτρικής Ενέργειας του ΕΜΠ ασχολείται με «έξυπνες συσκευές» ελέγχου και εξοικονόμησης ενέργειας στον οικιακό τομέα. Παλιότερα, είχαν γίνει δοκιμές στον οικισμό Γαϊδουρόμαντρα της Κύθνου (ο οποίος διαθέτει ορισμένα φωτοβολταϊκά πάνελ). Το SmartHouse/SmartGrid θα δοκιμαστεί τους επόμενους μήνες στον παραθεριστικό οικισμό Μελτέμι στη Ραφήνα, όπου υπάρχουν φωτοβολταϊκά συστήματα.

Τι ποσοστό εξοικονόμησης μπορούμε να πετύχουμε με τα «έξυπνα» συστήματα; «Είναι πολύ πρόωρο να δώσουμε ποσοστά. Ας ξεκινήσουμε αλλάζοντας κουφώματα στο σπίτι και ας πάψουμε να ζεσταινόμαστε με το κλιματιστικό», τονίζει ο κ. Δημέας. Τα απλά είναι συνήθως και τα πιο έξυπνα.

Πηγή kathimerini.gr