Ξεκίνησαν πριν από δύο εβδομάδες οι επίσημες διαπραγματεύσεις που αφορούν το ολοένα και πιο σημαντικό παγκόσμιο εμπόριο των αποκαλούμενων «περιβαλλοντικών αγαθών», δηλαδή των προϊόντων και των τεχνολογιών που θεωρούνται ευεργετικά για το περιβάλλον, καθώς και για την καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος. Ουσιαστικά, πρόκειται για μια προσπάθεια για την απελευθέρωση της συγκεκριμένης αγοράς που βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και χρόνια. Εντούτοις, ανεξαρτήτως της κατάληξης των νέων συνομιλιών, το μεγάλο κενό που παραμένει σε αυτές τις συνομιλίες είναι ο ορισμός αυτών που αποκαλούνται «πράσινα αγαθά».
Στις νέες συνομιλίες συμμετέχουν 13 χώρες, που αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 90% του τρέχοντος εμπορίου πράσινων προϊόντων, όπως είναι οι ηλιακοί συλλέκτες, οι ανεμογεννήτριες και τα φίλτρα επεξεργασίας λυμάτων. Ωστόσο, εξακολουθεί να υπάρχει σημαντική σύγχυση γύρω από την πραγματική προοπτική -ή ακόμα και τον ευρύτερο στόχο- των συνομιλιών, σε ό,τι αφορά την επιχειρούμενη εμπορική συμφωνία για τα περιβαλλοντικά αγαθά. Οι περιβαλλοντικές ομάδες εκφράζουν έντονο σκεπτικισμό για την όλη διαδικασία, που διαδραματίζεται στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ).
«Από την πλευρά μας, νομίζουμε ότι η αύξηση του εμπορίου και της χρήσης των επωφελών για το περιβάλλον προϊόντων είναι εξαιρετικά σημαντική. Αλλά έχουμε πολύ σοβαρές ανησυχίες σχετικά με την προσέγγιση που γίνεται από τον ΠΟΕ», λέει η Ιλάνα Σόλομον, διευθύντρια του Προγράμματος Εμπορίου στη Sierra Club, μια από τις μεγαλύτερες περιβαλλοντικές οργανώσεις στις ΗΠΑ. «Αυτή η προσέγγιση αφορά την κατάργηση των δασμών σε έναν κατάλογο προϊόντων που υποτίθεται ότι είναι επωφελή για το περιβάλλον. Ομως, δεν υπάρχει ορισμός τού τι είναι στην πραγματικότητα “περιβαλλοντικά καλό” και πολλά από τα προϊόντα που εξετάζονται είναι στην πραγματικότητα επιβλαβή για το περιβάλλον».
Οι διαπραγματεύσεις του ΠΟΕ διεξάγονται μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ευρωπαϊκής Ενωσης, της Κίνας, της Αυστραλίας, της Ιαπωνίας και άλλων χωρών. Από τις φτωχές χώρες, μόνο η Κόστα Ρίκα συμμετέχει στις συνομιλίες. Οι εκπρόσωποί τους ξεκίνησαν με μια λίστα 54 κατηγοριών προϊόντων, που συμφωνήθηκε το 2012 στο Φόρουμ Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας – Ειρηνικού (APEC). Οι χώρες του APEC εργάζονται σήμερα για να μειώσουν τους δασμούς για τα προϊόντα αυτά σε λιγότερο από 5% από το 2015. Ωστόσο, η λίστα περιλαμβάνει πολλά προϊόντα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν με τρόπους οι οποίοι θα μπορούσαν να είναι περιβαλλοντικά θετικοί είτε αρνητικοί. Σε αυτά περιλαμβάνονται, για παράδειγμα, αποτεφρωτήρες αποβλήτων, συσκευές φυγοκέντρησης, αεριοστρόβιλοι, συμπιεστές λάσπης και μια ποικιλία τεχνικών μηχανημάτων.
Σημειώνεται ότι η αλλαγή του κλίματος δεν περιλαμβάνεται στην αρμοδιότητα του ΠΟΕ. Ωστόσο, από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 ο πολυμερής οργανισμός αναφέρει ότι έχει εργαστεί για να δημιουργήσει «μια σαφή σχέση μεταξύ της αειφόρου ανάπτυξης και της πειθαρχημένης απελευθέρωσης του εμπορίου, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι το άνοιγμα της αγοράς συμβαδίζει με περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς στόχους».
Οι νέες συνομιλίες για την κατάργηση των δασμών στα «πράσινα αγαθά» διεξάγονται εν μέρει έπειτα από μια ώθηση που έδωσε πέρσι ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα που, εστιάζοντας στο κλίμα, ανακοίνωσε ότι αξιωματούχοι των ΗΠΑ θα συμμετάσχουν στις διαπραγματεύσεις, προκειμένου «να βοηθήσουν περισσότερα κράτη να παραλείψουν τη βρόμικη φάση της ανάπτυξης του παρελθόντος και να ενταχθούν σε μια παγκόσμια οικονομία με χαμηλές εκπομπές άνθρακα». Φυσικά, το ενδιαφέρον της κυβέρνησης των ΗΠΑ απορρέει από την ενίσχυση των εξαγωγών των ΗΠΑ και των πολιτικών πιέσεων που έχουν αυξηθεί σε ολόκληρο τον κόσμο γύρω από την κλιματική αλλαγή. Σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις, η αξία αυτής της αγοράς διπλασιάστηκε μεταξύ του 2011 και του 2007 και διαμορφώθηκε σε περίπου ένα τρισεκατομμύριο δολάρια πέρυσι. Το μερίδιο των ΗΠΑ έχει αυξηθεί κατά 8% ετησίως από το 2009 και ανήλθε σε περίπου 106 δισ. δολάρια το περασμένο έτος.
Οπως ήταν αναμενόμενο, επιχειρηματικά συμφέροντα στις Ηνωμένες Πολιτείες και τις βιομηχανικές χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο εκδηλώνουν σημαντικό ενδιαφέρον για τις νέες συνομιλίες. Σχεδόν 50 μεγάλες επιχειρηματικές ομάδες και επαγγελματικές ενώσεις ζήτησαν από τους διαπραγματευτές του ΠΟΕ να «υποστηρίξουν σθεναρά» τις προσπάθειες. Οι παράγοντες της βιομηχανίας εξέφρασαν επίσης την ελπίδα ότι μια συμφωνία γύρω από τα περιβαλλοντικά αγαθά θα μπορούσε να δράσει ως καταλύτης για την ευρύτερη απελευθέρωση των δασμών και σε άλλες κατηγορίες προϊόντων, μια άποψη που μπορεί να συμμερίζεται και η κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Ωστόσο, το ποια προϊόντα δικαιούνται τον τίτλο των «πράσινων αγαθών» εξακολουθεί να αποτελεί ένα μεγάλο ζητούμενο. Σε μια πρόσφατη επιστολή του προς την αμερικανική Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου ο Μισέλ Φρόμαν, ανώτατος αξιωματούχος του εμπορίου των ΗΠΑ, ζητά να ερευνηθούν οι πιθανές επιπτώσεις της απελευθέρωσης του εμπορίου των περιβαλλοντικών αγαθών. Στην επιστολή ο Φρόμαν ζητά να εξεταστούν τα προϊόντα ενός καταλόγου 34 σελίδων που περιέχει εκατοντάδες προϊόντα που επί του παρόντος δεν περιλαμβάνονται στον κατάλογο του APEC. Αυτά κυμαίνονται από φυσικά προϊόντα (μέλι, φοινικέλαιο, ίνες καρύδας, μπαμπού) έως τεχνολογικά (σωλήνες και περιβλήματα που χρησιμοποιούνται για την άντληση πετρελαίου και φυσικού αερίου») και φαινομενικά τυχαία (ηλεκτρικές σκούπες, φωτογραφικές μηχανές).
«Καθώς οι συνομιλίες βρίσκονται σε εξέλιξη, θα χρειαστεί μια πλήρης εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των προϊόντων στον υπό εξέταση κατάλογο. Και δεν μπορεί να είναι μόνο οι τελικές χρήσεις που αφορούν τα προϊόντα που εξετάζονται, αλλά το σύνολο του κύκλου ζωής και των επιπτώσεών τους στο περιβάλλον» επισημαίνει η Σόλομον.
(από την "Εφημερίδα των Συντακτών")
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου