Κυριακή 8 Ιουλίου 2012

Ο Υπερπληθυσμός ως Βασική Αιτία των Περιβαλλοντικών Προβλημάτων


Ένα πολύ βασικό πρόβλημα στην όλη συζήτηση περί κλιματικής αλλαγής είναι ότι αποπροσανατολίζει την κοινή γνώμη. Η κλιματική αλλαγή έχει καταλήξει να εκπροσωπεί το σύνολο των περιβαλλοντικών απειλών, ενώ στην πραγματικότητα είναι μόνο μια από αυτές. Για αυτό και συχνά οι πολέμιοί της, αναφερόμενοι σε αυτή μονάχα ως μια θεωρία, έχουν τη δυνατότητα να περνάνε την ατζέντα τους ενάντια στην προστασία του περιβάλλοντος εν γένει.
Ας βάλουμε όμως τα πράγματα σε μια σειρά: Η κλιματική αλλαγή είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται στον πλανήτη και είναι ορατό και μετρήσιμο, όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες. Η θεωρία των περισσότερων κλιματολόγων για τα αίτια αυτής της αλλαγής αναφέρει ότι υπεύθυνος είναι ο άνθρωπος και συγκεκριμένα οι εκπομπές ρύπων που αυτός εισήγαγε στην ατμόσφαιρα τα τελευταία 150 χρόνια καίγοντας άνθρακα, πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Μπορεί να υπάρχει ένα επιστημονικό consensus για το ποιος φταίει για την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας, όμως δεν υπάρχει για τις επιπτώσεις αυτής στο μέλλον. Εκεί τα πράγματα γίνονται πιο μπερδεμένα καθώς οι εκτιμήσεις ποικίλουν για μια σειρά από ζητήματα όπως η άνοδος της στάθμης των υδάτων, η ξηρασία και άλλα πολλά.
Η επίδραση του ανθρώπου στο περιβάλλον όμως δεν περιορίζεται μόνο στις εκπομπές ρύπων και στην άνοδο του ποσοστού του CO2 στην ατμόσφαιρα. Αν μη τι άλλο, αυτό είναι μόνο ένα μικρό κομμάτι της καταστροφής που έχει προκαλέσει τους τελευταίους αιώνες.
Ο μεγαλύτερος όλεθρος δίχως αμφιβολία είναι η τρομαχτική μείωση της βιοποικιλότητας. Όταν μας λένε οι βιολόγοι ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των ειδών κινδυνεύει με εξαφάνιση, αυτό σημαίνει ότι ο πλανήτης γίνεται ολοένα και πιο αφιλόξενος απέναντι στη ζωή εν γένει. Σε αντίθεση με την κλιματική αλλαγή, αυτό είναι κάτι πασιφανές και δεν χρειάζονται καν οι αριθμοί και τα επιστημονικά στοιχεία για να το αντιληφθεί κάποιος. Αρκεί να κοιτάξει στην πορεία του ανθρώπινου πληθυσμού τα τελευταία 200 χρόνια για να καταλάβει πως μετατρέψαμε τεράστιες περιοχές του πλανήτη σε κατοικίες, βιομηχανίες και κυρίως αγροτικές καλλιέργειες, δηλαδή εκτάσεις που στηρίζουν αποκλειστικά εμάς.
Αν αντί για 6,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι ήμασταν μόνο 2, τότε δεν θα υπήρχε ούτε κλιματική αλλαγή, ούτε αφανισμοί ειδών, ούτε τίποτα από αυτά. Δυστυχώς όμως, είμαστε 6,5 δισεκατομμύρια τα οποία έχουν ως ευαγγέλιο την διαρκή οικονομική ανάπτυξη, δηλαδή την συνεχή υλική επέκταση, την ολοένα μεγαλύτερη παραγωγή και κατανάλωση προϊόντων. Την ολοένα και μεγαλύτερη χρήση ενέργειας, πρώτων υλών και νερού. Όλα αυτά συνιστούν έναν ολέθριο αυτοσκοπό, χωρίς να εξυπηρετούν ουσιαστικά την ποιοτική ανάπτυξη και την πρόοδο.
Η μεγάλη υποκρισία στα κέντρα λήψης αποφάσεων σήμερα είναι ότι δεν λαμβάνεται ποτέ υπόψη ο ανθρώπινος πληθυσμός ως το βασικό αίτιο των περιβαλλοντικών και ενεργειακών προβλημάτων, τα οποία τελικά θα καταλήξουν με μαθηματική βεβαιότητα να τον μειώσουν ώστε να επανέλθει η ισορροπία. Όλες οι πολιτικές της Ε.Ε., του ΟΗΕ και των κρατών για το περιβάλλον, για την ενέργεια, για τις πρώτες ύλες και για την ανάπτυξη γίνονται ceteris paribus σε ότι έχει να κάνει με τον πληθυσμό, διότι είναι ένα ευαίσθητο θέμα που άπτεται ηθικών και θρησκευτικών αντιλήψεων. Κατά συνέπεια, έχει δυνητικά μεγάλο πολιτικό κόστος και έτσι το αποφεύγουν οι πολιτικοί.
Υπό μια έννοια έχουν δίκιο, διότι τι ακριβώς θα μπορούσε να κάνει μια κυβέρνηση για αυτό το θέμα; Να επιβάλει όρια στις γεννήσεις, όπως συμβαίνει στην Κίνα; Αυτό προϋποθέτει αυταρχικά μέτρα και ένα υπάκουο πληθυσμό, δηλαδή έναν συνδυασμό που δύσκολα μπορεί να υπάρξει στις περισσότερες χώρες.
Επίσης, είναι γεγονός ότι οι υπέρμετρες γεννήσεις λαμβάνουν χώρα επί το πλείστον στα υπανάπτυκτα κράτη. Έχει και αυτό την εξήγησή του: Μπορεί να υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις σε κράτη όπως η Ινδία, όμως ο σύγχρονος πολιτισμός και η τεχνολογία έχουν προσφέρει ένα ελάχιστο εγγυημένο επίπεδο διαβίωσης, το οποίο επαρκεί για να στηρίξει μια οικογένεια.
Εν τέλει, ίσως η ανθρωπότητα να ακολουθήσει την ίδια πορεία όπως ένας μύκητας μέσα σε ένα μπουκάλι γάλα: Θα πολλαπλασιαστεί όσο υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι και μετά μοιραία θα συρρικνωθεί και πάλι. Άλλωστε είναι γνωστή η ρήση του Μπρους Στέρλινγκ ότι «κανένας πολιτισμός στην ιστορία δεν κατάφερε να επιζήσει από την αποδόμηση των φυσικών του πόρων». Μακάρι να υπήρχε μια καλή λύση που να ικανοποιεί όλα τα κριτήρια (περιβαλλοντικά, οικονομικά, ηθικά, κοινωνικά), αλλά μέχρι στιγμής φαίνεται να μας διαφεύγει…
Πηγή energia.gr 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου