Γιατί «Συμφέρει» το... Ακριβό Αέριο τους Μεγάλους Έλληνες Καταναλωτές

Στο ερώτημα γιατί οι μεγάλοι καταναλωτές φυσικού αερίου αντιμετώπισαν με μικρό ενδιαφέρον την πρόσφατη προσπάθεια των Gazprom/ΔΕΠΑ να εισαγάγουν ποσότητες φυσικού αερίου κατά τι φθηνότερες (σαν να ήταν υγροποιημένο φυσικό αέριο - LNG), παράγοντας των προμηθευτών, που θέλει να διατηρήσει την ανωνυμία του -επειδή δεν είχε εξουσιοδοτηθεί να μιλήσει δημόσια- ανέφερε: «Oι ποσότητες των 650 εκατομμυρίων κυβικών δεν εξαντλήθηκαν, επειδή οι ηλεκτροπαραγωγοί δεν ενδιαφέρονται για φθηνότερο αέριο, αφού χάρη στον μηχανισμό ανάκτησης μεταβλητού κόστους (Cost Recovery) εισπράττουν περισσότερα με το ακριβό αέριο».

Η επιχειρηματολογία αυτή μοιάζει με εκείνη του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της ΔΕΗ, Αρθούρου Ζερβού, που επανειλημμένα έχει τονίσει ότι μόνο το 2012 η ΔΕΗ είχε επιβαρυνθεί με 250 έως 270 εκατ. ευρώ.

Πρόσθετη πληρωμή

Ως γνωστόν, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) αποφάσισε να καταβάλλεται στους ηλεκτροπαραγωγούς πρόσθετη πληρωμή ίση με 10% (περίπου 45 εκατ. τον χρόνο) του μεταβλητού τους κόστους. Το ποσοστό καθορίσθηκε χωρίς ευρύτερη διαβούλευση. Ο μηχανισμός αυτός είχε αρχικά καθιερωθεί για να διευκολύνει τη λειτουργία των λεγόμενων μονάδων συνδυασμένου κύκλου, που ανήκουν σε ιδιώτες, με την παροχή σε αυτές του κόστους καυσίμου και του κόστους λειτουργίας και συντήρησης.

Για την απόσβεση της επένδυσης, οι μονάδες αυτές εισπράττουν από έναν άλλο μηχανισμό, εκείνον της διασφάλισης ισχύος, 110 έως 120 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Σύμφωνα με στοιχεία που ετέθησαν υπ’ όψιν της «Κ», το κόστος ανάκτησης προσέγγιζε τον Ιανουάριο του 2006 τα 59,84 ευρώ τη μεγαβατώρα για να φτάσει το 2009 τα 82 ευρώ και τον Αύγουστο του 2011 τα 94,03 ευρώ. Τον επόμενο μήνα, τον Σεπτέμβριο του 2011, ο τότε υπουργός Οικονομίας Ευ. Βενιζέλος με τον φόρο που έβαλε στο αέριο (5,4 ευρώ /μεγαβατώρα) εκτίναξε το κόστος ανάκτησης στα 105,35 ευρώ, δηλαδή κατά 11 ολόκληρα ευρώ τη μεγαβατώρα, ενώ τον Φεβρουάριο του 2013 το κόστος αυτό έφτασε τα 118,61 ευρώ τη μεγαβατώρα, καθιστώντας την Ελλάδα πρωταθλητή Ευρώπης στην ακριβή ενέργεια, επειδή, εκτός των άλλων, μέσα σε 7 χρόνια αυξήθηκε κατά 100% το κόστος λειτουργίας των μονάδων.

Παράγοντες της ΔΕΗ υποστηρίζουν ότι από τα 270 εκατ. ευρώ που επιβαρύνεται το σύστημα, 200 εκατ. ετησίως οφείλονται στο γεγονός ότι οι ακριβότερες μονάδες συνδυασμένου κύκλου εντάσσονται στο σύστημα ακόμα και τις βραδινές ώρες, όταν δεν τις χρειάζεται, θέτοντας εκτός λιγνιτικές μονάδες με κόστος 35-40 ευρώ/μεγαβατώρα. Το βασικό επιχείρημα των ανθρώπων που λειτουργούν τέτοιες μονάδες είναι ότι η αγορά είναι σε κάμψη και ότι οι μονάδες αυτές πρέπει «να βοηθηθούν».

Ο Ελληνικός Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Εταιρειών Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΑΗ) θεωρεί ότι ο «μηχανισμός ανάκτησης δεν αποτελεί αυθαίρετη στρέβλωση, αλλά ρυθμιστικό μηχανισμό που δημιουργήθηκε από την ανάγκη εξισορρόπησης των υπαρχουσών στρεβλώσεων» και ότι η ΔΕΗ θα αναγκασθεί, αν καταργηθεί ο μηχανισμός ανάκτησης, να αγοράζει κατά πολύ ακριβότερη ενέργεια είτε από τρίτους είτε από το εξωτερικό. Περνώντας στην αντεπίθεση μάλιστα, ο ΕΣΑΗ διά του προέδρου του Α. Καλλιτσάντση είχε επισημάνει ότι με την κατάργηση της «υπερδεσπόζουσας», όπως την χαρακτηρίζει, θέσης της ΔΕΗ, το κόστος του μηχανισμού ανάκτησης θα μειωνόταν τουλάχιστον κατά 180 εκατ. ευρώ.

Πάντως, ΔΕΗ και ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγοί συμφωνούν ότι οι υψηλές τιμές του φυσικού αερίου στην Ελλάδα αποδίδονται στο γεγονός ότι πολλές από τις ευρωπαϊκές πρόνοιες δεν εφαρμόζονται. Αυτό επισημάνθηκε την εβδομάδα που πέρασε από τον επίτροπο Γκίντερ Ετινγκερ στις Βρυξέλλες και χωρίς αμφιβολία θα απασχολήσει τη Σύνοδο Κορυφής για την ενέργεια στις 22 Μαΐου. «Πρακτικά δεν υπάρχει εναλλακτική στο ρώσικο αέριο που με τον φόρο άγγιξε τα 51 ευρώ τον Φεβρουάριο, ξεπερνώντας κατά 20 ευρώ τη μεγαβατώρα, την τιμή που αγόραζε η Βουλγαρία την ίδια στιγμή από τον ίδιο προμηθευτή» είπε στην «Κ» μεγάλος ηλεκτροπαραγωγός που θέλει να διατηρήσει την ανωνυμία του.

Μέση τιμή

Σύμφωνα με στοιχεία που έχει υπ’ όψιν του το γραφείο του πρωθυπουργού, η μέση τιμή στην Ελλάδα κυμαινόταν μετά από φόρους από 47 έως 58 ευρώ τον Ιανουάριο του 2013 έναντι 28,80 έως 35,90 της Βουλγαρίας, που πάντως φαίνεται σταθερά φθηνότερη σε βάθος 7ετίας. Την ίδια ώρα, η μέση τιμή στην Ε.Ε. των «27» ήταν 27,05 ευρώ, παρά το γεγονός ότι δεν είναι δυνατόν να συγκριθούν οι αγορές της Μεσογείου και της Βόρειας Ευρώπης. Παράλληλα, λίγες μέρες πριν από την κατάθεση των προσφορών για την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ οι ηλεκτροπαραγωγοί καλούντο συλλήβδην να εξοφλήσουν παλαιότερες υποχρεώσεις τους, που προσεγγίζουν τα 400 εκατ. Η διευθέτηση αυτών των υποχρεώσεων αποτελεί προϋπόθεση για τη συμμετοχή της Gazprom στον διαγωνισμό.

(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 28/04/2013)