Στα Πρόθυρα Κατάρρευσης η Αγορά Ενέργειας

Η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας ευρίσκεται στα πρόθυρα κατάρρευσης. Αυτό είναι από καιρό γνωστό κι ακόμη από πολύ πιο πριν αναμενόμενο. Λανθασμένες πολιτικές που ωφέλησαν ολίγους και έβλαψαν πολλούς οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση. Οι καταναλωτές έχουν φθάσει στα όριά τους. Οι οφειλές προς τη ΔΕΗ Α.Ε. αυξάνονται συνεχώς κι αυτή τις μετακυλίει στους άλλους παραγωγούς και προμηθευτές καυσίμων. Η λύση των αυξήσεων αυτή τη φορά οδηγεί σε οικονομική ασφυξία και κατάρρευση της αγοράς.

Κι αυτό για τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ δεν είναι υπερβολή. Ο κίνδυνος είναι υπαρκτός και άμεσος. Υπουργοί, ρυθμιστές και σύμβουλοι, ως μαθητευόμενοι μάγοι, παίζουν με τη φωτιά, ωθώντας τους καταναλωτές σε αδυναμία πληρωμής των λογαριασμών τους. Αλήθεια, πώς ακριβώς σκέπτεται ο αρμόδιος υπουργός Ενέργειας να αντιμετωπίσει δέκα ή πενήντα χιλιάδες καταναλωτές, αν αυτοί σταματήσουν να πληρώνουν. Θα τους αποσυνδέσει από το δίκτυο; Κι αν ναι, τι θα κάνει με τις παράνομες επανασυνδέσεις που θα ακολουθήσουν; Και πώς σκέπτεται να εισπραχθούν τα οφειλόμενα; Ή, μήπως, θα ισχυρισθεί ότι αυτό δεν είναι της αρμοδιότητάς του; Είναι δυνατόν όλοι να βλέπουν ότι οι πελάτες - καταναλωτές δεν πληρώνουν τους λογαριασμούς τους κι αυτοί να αυξάνουν τις τιμές και να προσθέτουν φόρους; Μα είναι δυνατόν να υπάρχει τόση άγνοια, ανικανότητα και προχειρότητα σε τόσο σοβαρά θέματα; Στ' αλήθεια, δεν υπάρχει κάποιος να εξηγήσει στους προφανώς αδαείς περί την ενέργεια υπουργούς Ενέργειας και Οικονομικών για την επερχόμενη καταστροφή;

Επανεκκίνηση
Κι όμως η αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας όχι μόνο μπορεί να αποφύγει την καταστροφή, αλλά και να αποτελέσει μοχλό της αναπτυξιακής επανεκκίνησης της οικονομίας. Χρειαζόμαστε όμως μία άλλη πολιτική, μία άλλη οργάνωση της αγοράς. Αυτό το μόρφωμα - τερατούργημα αγοράς που ισχύει σήμερα, μόνο ελεύθερη και ανταγωνιστική δεν είναι. Πρέπει να αλλάξει όχι γιατί μας το ζητούν οι ξένοι, ούτε με τον τρόπο που μας το ζητούν, αλλά γιατί πρέπει κάποτε να σταματήσει αυτό το «πλιάτσικο» που εξελίσσεται εις βάρος όλων μας.

Χωρίς αμφιβολία κάποιοι «παίκτες» αρχικά θα θιγούν και ανοήτως θα διαμαρτυρηθούν, μη αντιλαμβανόμενοι ότι είναι και προς το δικό τους συμφέρον να μη καταρρεύσει η αγορά. Χρειάζονται όμως επειγόντως μέτρα και αποφάσεις και κάποιες αλλαγές προσώπων. Ιδιαίτερα στο θέμα της είσπραξης των λογαριασμών, όπου ο καταναλωτής εκτός από την τιμή της ενέργειας και τον ΦΠΑ, υποχρεωτικά πληρώνει και μύριους όσους φόρους, με αποτέλεσμα τη στρέβλωση στην αντιστοίχηση του πραγματικού κόστους με την τιμή ενέργειας που τελικά πληρώνει.

Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι αν άρει τις φορολογικές επιβαρύνσεις στους λογαριασμούς, υποχρεωτικά θα επιβαρυνθούν οι μισθωτοί και συνταξιούχοι και αν δεν αυξήσει τα τιμολόγια, θα καταρρεύσει η αγορά. Φαίνεται ότι οι υπουργοί της δεν καταλαβαίνουν ή κάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν ότι ακριβώς αυτά τα μέτρα οδηγούν στη καταστροφή. Αν θέλουν να αυξήσουν τα έσοδα από τα τιμολόγια, ας επανεξετάσουν την τιμολογιακή πολιτική που ασκούν, υπέρ των κάθε μορφής προνομιούχων και μεγαλοκαταναλωτών. Με ποια λογική, για παράδειγμα, ο μικρομεσαίος καταναλωτής πρέπει να επιδοτεί τις καταναλώσεις στις βίλες και στις επιχειρήσεις των προνομιούχων στα νησιά;

Υπάρχει όμως και η πρόκληση στο τρόπο κοστολόγησης των εθνικών ενεργειακών πόρων. Γιατί αν πρόκειται για σταθμό παραγωγής Η/Ε με εισαγόμενο καύσιμο (πετρέλαιο, Φ.Α.) είναι αυτονόητο ο παραγωγός να υπολογίζει το κόστος καυσίμου στη διαμόρφωση της τιμής της kWh και δεν είναι εύλογο το ίδιο να συμβαίνει για τους εγχώριους ενεργειακούς πόρους; Πώς συντίθεται η τιμή της διατιθέμενης στην αγορά υδροηλεκτρικής kWh; Το νερό είναι ένα καθαρό καύσιμο και εξαιρετικά ελκυστικό, καθώς μπορεί να χρησιμοποιείται για κάλυψη αναγκών φορτίων αιχμής. Τι εισπράττει το υπουργείο Οικονομικών και ο Έλληνας φορολογούμενος από αυτό τον εγχώριο ενεργειακό πόρο. Τίποτε. Ποιοι καρπούνται αυτό το όφελος; Οι Έλληνες και ξένοι μέτοχοι της ΔΕΗ ΑΕ. Ποιος ζητά ευθύνες γι' αυτή την υπεξαίρεση δημόσιου πλούτου; Κανείς. Γιατί ο κ. υπουργός των Οικονομικών δεν μπορεί να εισπράξει ένα εύλογο κόστος για κάθε παραγόμενη υδροηλεκτρική kWh;

Αλλά δεν είναι μόνο το νερό. Είναι και ο λιγνίτης. Η τιμή ενός τόνου λιγνίτη είναι χρηματιστηριακό μέγεθος και εύκολα προσδιορίζεται λαμβάνοντας υπόψη τη θερμογόνο δύναμή του και την τιμή του άνθρακα στις διεθνείς αγορές. Τι εισπράττει το υπουργείο Οικονομικών από την εκμετάλλευση αυτού του εγχώριου ορυκτού πλούτου; Τίποτε. Ποιοι καρπούνται αυτό το όφελος; Οι Έλληνες και ξένοι μέτοχοι της ΔΕΗ Α.Ε. Τι λένε γι' αυτό οι διάφοροι υπερασπιστές του δημόσιου συμφέροντος; Τίποτε. Τι λένε γι' αυτό οι αξιότιμοι υπουργοί μας; Τίποτε. Σε ποια χώρα του Περσικού Κόλπου μία εταιρεία θα αποκτούσε την εκμετάλλευση ενός κοιτάσματος και δεν θα πλήρωνε για τις ποσότητες ορυκτού που θα εξόρυσσε; Ας το σκεφθούν αυτό, όσοι ετοιμάζονται να... ενοικιάσουν ορυχεία σε ξένους.

Τα αιολικά πεδία, ο άνεμος δηλαδή, είναι καύσιμο «εν ανεπαρκεία» ή όχι; Αυτοί που εγκαθιστούν τις ανεμογεννήτριές τους σε δημόσιες εκτάσεις δεν αποκλείουν την πρόσβαση άλλων σε αυτές; Τι μέρος των κερδών από τη χρήση αυτού του καυσίμου εισπράττει το Δημόσιο; Είναι το ποσοστό 3% που εισπράττει η Τοπική Αυτοδιοίκηση εύλογο ή αστείο; Και γιατί έχουν εξαιρεθεί τα φωτοβολταϊκά, από τη ρύθμιση αυτή;

Υπάρχει και το σκάνδαλο με τα τιμολόγια των ΑΠΕ (φωτοβολταϊκών και ανεμογεννητριών). Προκλητικά υψηλές τιμές, που τελικώς επιδοτούν τις βιομηχανίες της Γερμανίας, της Κίνας και της Νότιας Κορέας. Δημιούργησαν ανέφικτες προσδοκίες σε αγρότες και μικρο-αποταμιευτές και υψηλά κέρδη σε επιτήδειους «πράσινους» επιχειρηματίες. Άραγε, δεν γνώριζαν πολιτικοί και ρυθμιστές της αγοράς για τη «φούσκα» που δημιουργούσαν; Βεβαίως και γνώριζαν. Δεν ήξεραν ότι δεν υπήρχε η αναγκαία υποδομή στις γραμμές μεταφοράς; Δεν ήξεραν ότι αυτά τα φορτία χαρακτηρίζονται από διακυμάνσεις και χρειάζονται αντισταθμιστικές εφεδρείες; Τι είδους ρυθμίσεις προέβλεψαν; Προειδοποίησαν τους αφελείς μικρο-επενδυτές γι' αυτό; Όχι βέβαια. Ζήτησε κανένας ευθύνη από κανένα; Βεβαίως, όχι.

Πριν λοιπόν ο αξιότιμος υπουργός Οικονομικών επικαλεσθεί το υπέρτατο συμφέρον της χώρας για την επιβολή των μέτρων αυτών, ας εξυγιάνει την αγορά ενέργειας, ας εισπράξει τώρα, τα διαφεύγοντα έσοδα από τα καύσιμα και τότε ας μιλήσει για κόστος Η/Ε και είσπραξη πρόσθετων φόρων. Διαφορετικά, ποιος κοροϊδεύει ποιον;

(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 21-23/12/2012)