Χωρίς Δεσμευτική Συμφωνία για την Κλιματική Αλλαγή η Διάσκεψη ΟΗΕ

Στη σύντομη ιστορία της προσπάθειας αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής δεν έχουν λείψει οι δηλώσεις των πολιτικών, οι υποσχέσεις των εταιρειών, η αξιοποίηση των κινηματογραφικών αστέρων, ακόμα και οι ταινίες κλιματικής καταστροφής. Αυτό που λείπει είναι μια παγκόσμια δεσμευτική συμφωνία για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, με τον μόνο τρόπο που διαθέτει σήμερα η επιστήμη και η τεχνολογία, τη δραστική μείωση των εκπεμπόμενων αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου (διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο κ.λπ.).

Η Διάσκεψη του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή, που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη στη Νέα Υόρκη είχε πολλά: την έκκληση του Μπαν Κι Μουν, την παρουσία 120 αρχηγών κρατών και μία υψηλών υποσχέσεων παρέμβαση του Μπαράκ Ομπάμα, τον χολιγουντιανό αστέρα Λεονάρντο ντι Κάπριο σε ρόλο ένθερμου υποστηρικτή της εκστρατείας για το κλίμα, την ανακοίνωση νέων επιστημονικών προειδοποιήσεων. Δυστυχώς όμως έλειπε το πιο βασικό: η αποτύπωση κάποιων βημάτων για το περίγραμμα μιας νέας συμφωνίας, που θα αντικαταστήσει το Πρωτόκολλο του Κιότο. Η κλεψύδρα αδειάζει: ένας χρόνος και δύο μήνες απομένουν μέχρι τη σύνοδο στο Παρίσι, στα τέλη του 2015, όπου πρέπει να οριστικοποιηθεί μία δεσμευτική συμφωνία για την κλιματική αλλαγή.
Το πιο ανησυχητικό σημείο από τη Διάσκεψη της Ν. Υόρκης ήταν η ολοκληρωτική απουσία της Κίνας και της Ινδίας, της πρώτης και της τρίτης χώρας σε εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου διεθνώς (η δεύτερη είναι οι ΗΠΑ). Αποτυπώνεται για μία ακόμα φορά το ρήγμα που υπάρχει ανάμεσα στις παλιότερες (ΗΠΑ, Ευρώπη) και τις νεότερες (Κίνα, Ινδία κ.λπ.) βιομηχανικές δυνάμεις για το ποιος θα πληρώσει το κόστος της αλλαγής πορείας στην παραγωγή, στην ενέργεια και γενικότερα στο οικονομικό μοντέλο.
Θετικό στοιχείο, με αφορμή τη Διεθνή Διάσκεψη, ήταν η κινητοποίηση των πολιτών, με μια πολύ μεγάλη πορεία στη Ν. Υόρκη (300.000 άτομα) και ακόμα παρεμβάσεις και συγκεντρώσεις σε 2.000 πόλεις σε όλο τον κόσμο, στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Πορείας για το Κλίμα. Ακριβώς στην κινητοποίηση του κόσμου βρίσκεται η ελπίδα για τη διαμόρφωση μιας δίκαιης συμφωνίας.
Οι επιστημονικές μελέτες προειδοποιούν πως εάν συνεχιστεί με τους ίδιους ρυθμούς η ανάπτυξη της χρήσης ορυκτών καυσίμων και η συνακόλουθη εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου, δεν θα γίνει κατορθωτή η συγκράτηση της ανόδου της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά δύο βαθμούς Κελσίου. Σύμφωνα με τη Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή, άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη άνω των δύο βαθμών, συγκρινόμενη πάντα με την προβιομηχανική εποχή, θα οδηγήσει σε γενική απορρύθμιση του κλίματος, με δυσβάσταχτες συνέπειες για την ανθρωπότητα, την οικονομία και το περιβάλλον. Δυστυχώς, όπως εκτιμούν οι επιστημονικές μελέτες, με τους υπάρχοντες ρυθμούς ο πλανήτης αναμένεται να ξεπεράσει το κρίσιμο επίπεδο θερμοκρασίας μέσα σε περίπου 30 χρόνια!
Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή μελετώντας 1.200 διαφορετικές επιστημονικές προβλέψεις για την πορεία της συγκέντρωσης αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα και τη συνακόλουθη επίδραση στην θερμοκρασία, προχώρησε στη συμπύκνωσή τους σε τέσσερα αντιπροσωπευτικά σενάρια για το μέλλον. Σύμφωνα με το πιο καταστροφικό σενάριο, το 2100 οι συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα θα ξεπεράσουν τα 1.000 μέρη ανά εκατομμύριο (ppm), από 396 που ήταν το 2013, με τη θερμοκρασία να παρουσιάζει άνοδο από 3,2 – 5,4 βαθμούς Κελσίου! Στο αμέσως δεύτερο σενάριο, εάν οι συγκεντρώσεις κυμανθούν από 720-1.000 ppm τότε η θερμοκρασία θα ανέβει από 2-3,7 βαθμούς Κελσίου. Το τρίτο σενάριο υπολογίζει συγκεντρώσεις 580-720 ppm και άνοδο θερμοκρασίας 1,73,2 βαθμούς Κελσίου. Τέλος, το πιο... δροσερό σενάριο, μιλά για συγκεντρώσεις 430-480 ppm και θερμοκρασία αυξημένη κατά 0,9-2,3 βαθμούς Κελσίου. Είναι φανερό, πως μόνο το τέταρτο σενάριο «ταιριάζει» με την κλιματική ισορροπία του πλανήτη.
Πρέπει να υπογραμμίσουμε, πως τα σενάρια αυτά δεν βασίζονται σε τυχαία γεγονότα, αλλά σχετίζονται άμεσα με το επίπεδο των ανθρωπογενών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και άλλων αερίων. Αρα γύρω από ποιο σενάριο θα εκτυλιχθεί το μέλλον το δικό μας και των παιδιών μας εξαρτάται από τις επιλογές που θα κάνει η ανθρωπότητα. Ποια είναι η κατάσταση αυτή τη στιγμή; Εάν δει κανείς την καμπύλη των εκπομπών τα τελευταία έτη και παρά την οικονομική ύφεση σε Ευρώπη και ΗΠΑ, ταιριάζει με την τροχιά της καμπύλης του πρώτου, «καυτού» και καταστροφικού σεναρίου...
Αυξήθηκαν κατά 2,3% οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα το 2013
Δυσοίωνη ήταν η εικόνα για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα το 2013, από την καύση ορυκτών καυσίμων και την παραγωγή τσιμέντου (5% του συνόλου), οι οποίες σημείωσαν αύξηση κατά 2,3%, φτάνοντας τους 36,1 δισ. τόνους, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Ανθρακα. Μάλιστα, οι εκτιμήσεις για το 2014 μιλούν για παραπέρα αύξηση 2,5%, φτάνοντας συνολικά σε 65% άνοδο σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. Η Κίνα είναι πλέον η χώρα με το μεγαλύτερο μερίδιο στις παγκόσμιες εκπομπές. Είναι υπεύθυνη για το 27,7%, με αύξηση στις εκπομπές της 4,2% το 2013, ακολουθούμενη από τις ΗΠΑ, που εκπέμπουν το 14,4%. Οι ΗΠΑ ανέβασαν τις εκπομπές τους κατά 2,9% το 2013. Η Ε.Ε. έχει την ευθύνη για το 9,6% των εκπομπών, ενώ ακολουθεί η Ινδία με 6,6%.
Στην Ε.Ε. πάντως μειώθηκαν οι εκπομπές αερίων το 2013 κατά 1,8%, κυρίως λόγω της οικονομικής ύφεσης. Στην Ινδία απεναντίας η ενεργοβόρα οικονομική μεγέθυνση οδήγησε σε αύξηση των εκπομπών κατά 5,1%! Οσον αφορά την κατά άτομο παραγωγή αερίων του θερμοκηπίου, στη («μαύρη») κορυφή εξακολουθεί να βρίσκονται οι ΗΠΑ με 16,5 τόνους ανά άτομο, ακολουθεί η Κίνα με 7,2 τόνους και η Ε.Ε με 6,8 τόνους. Την ίδια ώρα, οι ανεπτυγμένες χώρες αδυνατούν να στηρίξουν αποφασιστικά τα μέτρα για την κλιματική αλλαγή. Το 2009, η Διάσκεψη της Κοπεγχάγης είχε αποφασίσει να δημιουργήσει ένα Πράσινο Ταμείο συνολικής διαθεσιμότητας 100 δισ. δολαρίων, για να βοηθηθούν οι χώρες που πλήττονται από την ανισορροπία του κλίματος.
Μέχρι την έναρξη της Διάσκεψης της Νέας Υόρκης, σχεδόν πέντε χρόνια μετά, το Ταμείο είχε μόλις ... 1,3 δισ. δολάρια, εκ των οποίων το ένα το είχε υποσχεθεί η Γερμανία (εντός τεσσάρων ετών). Την Τρίτη, ο πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ ανακοίνωσε ότι η Γαλλία θα συνεισφέρει 1 δισ. δολάρια τα επόμενα χρόνια.

(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 27/09/2014)