Ο Βούλγαρος αναπληρωτής πρωθυπουργός αναμένεται να ηγηθεί αντιπροσωπείας στη Μόσχα αυτή την εβδομάδα για να συζητήσει τις προοπτικές του αγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη. Ο αγωγός είναι ένας εκ των δύο που θα αναλάβουν να αποφορτίσουν τα νερά του Βοσπόρου, παρέχοντας μια εναλλακτική οδό για το πετρέλαιο. Επίσης αποτελεί κρίσιμο στοιχείο στον σχεδιασμό της Ρωσίας για επέκταση των εξαγωγών της και για διατήρηση των κεκτημένων στην Κεντρική Ασία. Τέλος, αποτελεί προϋπόθεση για την κατασκευή του αγωγού CPC που θα μεταφέρει κασπιανό πετρέλαιο μέσω του Νοβοροσίσκ.
Σε όρους αγοράς, ο καλύτερος τρόπος να παρακαμφθεί ο Βόσπορος είναι ο λιμένας του Νοβοροσίσκ, αν και μακροπρόθεσμα.
- Σχεδόν 2 εκατ. βαρέλια πετρελαίου μεταφέρονται μέσω του Βοσπόρου καθημερινά. Το περισσότερο από αυτό είναι ρωσικής παραγωγής, αλλά υπάρχουν και μεγάλες ποσότητες κασπιανού πετρελαίου το οποίο διακινείται μέσω των ρωσικών λιμένων.
- Η Ρωσία δεν μπορεί να αυξήσει τις ποσότητες των υπολοίπων εξαγωγών της μέσω του Νοβοροσίσκ εάν δεν μειώσει πρώτα αυτές του πετρελαίου.
- Η Ρωσία επιθυμεί επίσης να μεταφέρει περισσότερο κασπιανό πετρέλαιο μέσω του συγκεκριμένου λιμένα, αλλά δεν μπορεί εκτός αν κατασκευαστεί πρώτα ο αγωγός. Όσο η Μόσχα αδυνατεί να διοχετεύσει τις ποσότητες αυτές, η θέση της στην περιοχή υποβαθμίζεται.
- Ο αγωγός Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη έχει χωρητικότητα 1,0 εκατ. βαρελιών ανά ημέρα και ο δεύτερος αγωγός, μέσω Τουρκίας, έχει χωρητικότητα 1,5 εκατ. βαρελιών. Από κοινού, οι δύο αγωγοί θα αναλάβουν το σύνολο του μεταφερόμενου πετρελαίου και το περισσότερο με προέλευση Κασπίας.
- Η Ελλάδα ενδιαφέρεται εξίσου για την κατασκευή του αγωγού, καθώς έχει ανάγκη τα μετακομιστικά τέλη και την οικονομική ενίσχυση από το τερματικό.
- Η αντίρρηση της Βουλγαρίας υποτίθεται πως οφείλεται στις περιβαλλοντικές ανησυχίες. Στην πραγματικότητα όμως έχει σχέση με την βούληση της κυβέρνησης Μπορίσωφ να μην ενισχύσει την οικονομική συνεργασία με τη Ρωσία, επιλέγοντας αντί αυτής την Ε.Ε. Η κρίση όμως στην Ευρώπη καθιστά την επιλογή της Ρωσίας μια ρεαλιστική οδό.
- Η Μόσχα έχει καλύτερες πιθανότητες να προωθήσει τώρα τον παρακαμπτήριο αγωγό από ότι στο παρελθόν. Στα μέσα του 2009, η βουλγαρική πλευρά δεν θα σκεφτόταν καν να επισκεφτεί τη Μόσχα.
Το Πρόβλημα
Ο Βόσπορος είναι η μοναδική οδός για τα πλοία από τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας προς την Μεσόγειο. Προς το παρόν από τα Στενά διέρχονται τα τριπλάσια πλοία από ότι στα στενά του Σουέζ. Σε αντίθεση όμως προς το Σουέζ και τον Παναμά, η Τουρκία δεν μπορεί να χρεώσει τέλη χρήσης για τα Στενά. Η χρήση τους διέπεται από την Συνθήκη Μοντρό του 1936, η οποία επιβάλει ελεύθερη διακίνηση για όλα τα εμπορικά πλοία. Η Τουρκία πάντως είναι σε θέση να ελέγξει την κίνησή τους για λόγους ασφαλείας.
Το πρόβλημα είναι τα 2 εκατ. βαρέλια που περνούν καθημερινά από τα Στενά, κυρίως με προέλευση το Νοβοροσίσκ. Στο παρελθόν, η Τουρκία καθυστερούσε τα δεξαμενόπλοια για εβδομάδες, επικαλούμενη λόγους ασφαλείας. Η πολιτική σχέση με τη Μόσχα όμως έχει βελτιωθεί πλέον, αν και τα περιβαλλοντικά ζητήματα από την διέλευση των τάνκερ στον Βόσπορο είναι ευαίσθητα. Τα πετρελαιοφόρα πρέπει να φύγουν από τα Στενά, καθώς ένα ατύχημα θα μπορούσε να τα κρατήσει κλειστά επί μακρόν και επίσης διότι η Ρωσία θέλει να μεταφέρει ακόμη περισσότερο πετρέλαιο και δεν μπορεί εάν δεν αποσυμφορηθεί πρώτα ο δίαυλος αυτός.
Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη
Το σχέδιο έχει να κάνει με την κατασκευή ενός πετρελαιαγωγού από το λιμάνι Μπουργκάς στη Μαύρη Θάλασσα ως την Αλεξανδρούπολη, με συνολικό μήκος 280χμ. Αρχικά σχεδιαζόταν να μεταφέρει 700.000 βαρέλια ανά ημέρα, αλλά τελικά η ποσότητα αυξήθηκε στο 1 εκατ. βαρέλια. Η σχετική συμφωνία υπογράφτηκε το 2008 από τη Ρωσία, τη Βουλγαρία και την Ελλάδα και η κατασκευή του υποτίθεται πως θα ξεκινούσε τον Οκτώβριο του 2009.
Αυτό όμως δεν συνέβη διότι ο αγωγός έγινε σημείο τριβής στη Βουλγαρία και οι τοπικές διοικήσεις καταψήφισαν την υλοποίησή του. Η σημερινή κεντροδεξιά κυβέρνηση κέρδισε τις εκλογές του 2009 με σύνθημα την αναθεώρηση του αντιδημοφιλή αυτού αγωγού. Μάλιστα, τον περασμένο Ιούνιο, ο κ. Μπορίσωφ είχε δηλώσει ανεπίσημα πως εγκαταλείπει το σχέδιο. Στη συνέχεια οι δηλώσεις αυτές ανακλήθηκαν.
Έκτοτε σημειώθηκε έντονη πολιτική δραστηριότητα. Ο Έλληνας πρωθυπουργός επισκέφτηκε τη Σόφια στα μέσα Ιουλίου για να προωθήσει το έργο και ο Βλαντιμίρ Πούτιν είχε συνομιλίες με τις κυβερνήσεις της Ελλάδας και της Βουλγαρίας στα τέλη Ιουλίου με θέμα την ενέργεια. Η Transneft στη συνέχεια κάλεσε στη Μόσχα τη βουλγαρική αντιπροσωπεία για επαφές, οι οποίες θα πραγματοποιηθούν αυτή την εβδομάδα.
Οι Τουρκικές Επιλογές
Η Ρωσία έχει συμφωνήσει να παρέχει πετρέλαιο και για έναν ακόμη αγωγό που θα παρακάμπτει τα Στενά, ο οποίος θα διατρέχει τη διαδρομή των 550χμ μεταξύ της πόλης Ούνιε στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας και θα καταλήγει στο λιμάνι Τσεϊχάν στην Μεσόγειο. Η χωρητικότητά του αναμένεται να φτάσει το 1,5 εκατ. βαρέλια ανά ημέρα και οι βασικοί εταίροι στο έργο είναι η ιταλική Eni και η Calik Enerji. Τον περασμένο Οκτώβριο, οι ηγέτες της Ιταλίας, της Τουρκίας και της Ρωσίας υπέγραψαν μνημόνιο με το οποίο συμμετέχουν και οι ρωσικές Transneft και Rosneft. Σύμφωνα με τον Τύπο, οι εργασίες κατασκευής έχουν ήδη ξεκινήσει και αναμένεται να ολοκληρωθούν το 2012. Ο αγωγός θα αγγίξει την μέγιστη χωρητικότητά του το 2015.
Γιατί η Ρωσία Επιθυμεί και τους Δύο Αγωγούς
Ενώ ο αγωγός Ουνίε-Τσεϊχάν θα αφαιρούσε από τον Βόσπορο μια μεγάλη ποσότητα πετρελαίου, εντούτοις δεν θα επέτρεπε την μεταφορά πρόσθετων ποσοτήτων. Η Ρωσία θέλει να παραμείνει μια βασική μετακομιστική χώρα για το κασπιανό αργό και για αυτό οφείλει να επιτρέψει τον διπλασιασμό της χωρητικότητας του αγωγού CPC. Σε διαφορετική περίπτωση, το πετρέλαιο αυτό θα διοχετευθεί στο νέο αγωγό που καταλήγει στην Κίνα.
Οι μέτοχοι του CPC ανακοίνωσαν πρόσφατα τον διπλασιασμό της χωρητικότητάς του στο 1,4 εκατ. βαρέλια από το 2014. Για να συμβεί αυτό όμως, θα πρέπει να λειτουργήσουν και ο Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη και ο Ουνιέ-Τσεϊχάν, αλλιώς ο Βόσπορος θα δεχτεί ακόμη περισσότερα πλοία, με αντίστοιχη αύξηση των καθυστερήσεων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου