με μπλε χρώμα η διαδρομή του South Stream, όπως αρχικά προγραμματιζόταν, μαζί με το νότιο σκέλος του προς Ελλάδα)
Πέρα από την απαράμιλλη δύναμη πυρός των 63 bcm που αντιπροσωπεύει οSouth Stream, δημιουργεί ταυτόχρονα και μία σειρά από νέα δεδομένα για την λειτουργία της ίδιας της αγοράς, αφού μέσω των πολλαπλών διακλαδώσεων που προβλέπεται να δημιουργηθούν θα προσφέρει δυνατότητες τροφοδοσίας σε αρκετές νέες περιοχές μεταξύ των οποίων η FYROM, η Νότιος Κροατία, νέες περιοχές της Βουλγαρίας ενώ ένας ακόμη κλάδος προς την Αλβανία μέσω Σκοπίων δεν πρέπει ν’ αποκλείεται. Όπως εξ’ άλλου υποστηρίχθηκε από αρκετούς ομιλητές οι οποίοι έλαβαν μέρος στο πρόσφατο συνέδριο Oil & Gas inRomania που οργανώθηκε από ρουμάνικους ενεργειακούς φορείς στις 27 και 28 Νοεμβρίου στο Βουκουρέστι, η κατασκευή και λειτουργία ενός μεγάλου αγωγού που θα διέρχεται μέσα από τα περισσότερα κράτη της περιοχής θέτει πλέον υπό άμεση αμφισβήτηση μία σειρά από γνωστά projects όπως τον αγωγό WestNabucco και τον TAP ενώ ακόμη αποτελεί απειλή και για τον διασυνδετήριο Ελληνικο-Βουλγαρικό αγωγό IGB. Και αυτό γιατί το Ρώσικο αέριο που πρόκειται να πλημμυρίσει σύντομα τη γειτονιά μας θα καλύψει με το παραπάνω τις ανάγκες των ανωτέρω χωρών, οι ετήσιες καταναλώσεις των οποίων σε κάθε περίπτωση προβλέπονται χαμηλές αφού μεταξύ τους δεν ξεπερνούν τα 12.0 bcma ενώ εάν προστεθεί η Ουγγαρία με κατανάλωση σήμερα 10.2 bcmaκαι η Ελλάδα με 4.5 bcma το σύνολο φθάνει τα 26.7 bcma. Ποσότητες με τις οποίες η Ρωσία προμήθευε σήμερα τις χώρες αυτές αντί μέσω του συστήματος αγωγών Soyuz και Brotherhood που διασχίζει την ανεπιθύμητη για το Κρεμλίνο Ουκρανία, το οποίο και ουσιαστικά θα αντικαταστήσει.
Εάν υπολογισθούν μάλιστα οι επιπλέον ποσότητες που προβλέπεται να χρειασθεί η περιοχή για κάλυψη των μελλοντικών της αναγκών, και συμπεριλαμβάνει και τους νέους προορισμούς όπως λ.χ. η FYROM, η Αλβανία, το Μαυροβούνιο και το Κόσσοβο, τότε το αέριο που θα εξάγει η Gazprom στην περιοχή θα υπερβεί άνετα τα 35 bcma το οποίο σημαίνει ότι για την κυρίως Ευρώπη, όπου υπάρχουν και οι μεγάλοι καταναλωτές, προορίζονται περίπου 28.0 bcma. Η ανάλυση αυτή αναδεικνύει την σκοπιμότητα του South Streamγια την περιοχή και τις ευρείες ανακατατάξεις που αναμένεται να επιφέρει στη λειτουργία της αγοράς η οποία απειλείται με εμβολισμό της ανταγωνιστικότητας της. Προς αυτή την κατεύθυνση εξ’ άλλου εκφράστηκαν ανησυχίες από έγκριτους μελετητές του χώρου όπως ο πρέσβης Dr. PeterPoptchev ειδικός εντεταλμένος της Βουλγάρικης κυβέρνησης για τον αγωγόNabucco καθώς και ο Dr. Radu Dudau εκτελεστικού διευθυντή του RomaniaEnergy Center ( ROEC) οι οποίοι επεσήμαναν ότι εάν δεν υπάρξουν νέες πηγές τροφοδοσίας (εκτός του South Stream) τότε η αγορά φ. αερίου της ΝΑ Ευρώπης κινδυνεύει να βρεθεί για μία ακόμη φορά δέσμια μίας μονοπωλιακής κατάστασης στερώντας της κάθε ελπίδα ανταγωνισμού. Υπό αυτή την έννοια αγωγοί όπως ο Nabucco West, ο TAP αλλά και interconnectors όπως ο IGB καιPoseidon- IGI κρίνονται άκρως απαραίτητοι.
Την αδήριτη ανάγκη για δημιουργία ανταγωνισμού στην περιοχή αλλά και σταδιακής απεξάρτησης από εισαγόμενες ποσότητες αερίου και φ. αερίου υπογράμμισε εξ’ άλλου και ο εκτελεστικός διευθυντής του ΙΕΝΕ κ. Κωστής Σταμπολής ο οποίος ήτο τιμώμενος ομιλητής ( keynote speaker) στο εν λόγω συνέδριο του οποίου προήδρευσε ο τ. πρόεδρος της Ρουμανίας EmilConstantinescu. Το θέμα του ανταγωνισμού έχει ήδη αρχίσει να απασχολεί την ρωσική πλευρά η οποία προχωρεί τμηματικά και κατά περίπτωση σε εκπτώσεις προς παλαιούς πελάτες της όπως η Βουλγαρία και η Σερβία στο πλαίσιο νέων μακροχρόνιων συμβολαίων τα οποία συνήψαν πρόσφατα, τα οποία όμως παραμένουν προσδεμένα στη συσχέτιση των τιμών φ. αερίου με αυτές του πετρελαίου (δηλ. είναι oil indexed). Οι τιμές με τις οποίες η Gazprom πωλεί αέριο στη ΝΑ Ευρώπη, είναι σε κάθε περίπτωση είναι υπερτιμημένες κατά 35-40% μέσο όρο σε σύγκριση με αυτές που ισχύουν στην υπόλοιπη Ευρώπη, για να μην αναφερθούμε στην Αμερική.
Εν όψει της εμφανούς πλέον προοπτικής απώλειας οιουδήποτε ανταγωνισμού στην περιφερειακή αγορά φ. αερίου, οι κυβερνήσεις χωρών όπως η Ρουμανία και η Ελλάδα, και δευτερευόντως η Βουλγαρία, φαίνονται αποφασισμένες να προασπίσουν την κατασκευή τόσο του West Nabucco όσο κι του TAP αλλά και των interconnectors αφού μέσω αυτών αποβλέπουν όχι μόνο στην ασφάλεια προμήθειας, αλλά και στη δημιουργία μίας αγοράς με βάθος ( liquid market) και άρα συνθηκών ανταγωνισμού.
Βέβαια τόσο ο Nabucco West όσο και ο TAP πέρα από την πολύ πραγματική πλέον απειλή του South Stream, ο καθένας αντιμετωπίζει και μία σειρά δικών του προβλημάτων με κοινή συνιστώσα την παρελκυστική πολιτική της κοινοπραξίας Shah Deniz II, όπου βασικοί μέτοχοι και operators είναι η νορβηγική Statoil και η βρετανική BP, η οποία προσπαθεί εδώ και καιρό να βρει κοινό βηματισμό με την Socar, την κρατική εταιρεία υδρογονανθράκων του Αζερμπαϊτζάν, η οποία και έχει τον τελευταίο λόγο. Η διαρκής αναβολή εκ μέρους της εν λόγω κοινοπραξίας της απόφασης για την επιλογή της τελικής διαδρομής, δηλ. μέσω Ανατολικών Βαλκανίων ή μέσω Ελλάδας – Αλβανίας, έχει δημιουργήσει ένα κλίμα μεγάλης αβεβαιότητας και εν τέλει δυσπιστίας για το εάν και κατά πόσο το Αζερμπαϊτζάν ως παραγωγός χώρα μπορεί τελικά να δεσμευθεί για την παροχή έστω και περιορισμένων ποσοτήτων αερίου προς την Ευρώπη έως το 2020. Εξ’ άλλου δεν είναι τυχαία η αποχώρηση της RWE από την κοινοπραξία του West Nabucco την στιγμή που ξεκινά υ υλοποίηση τουSouth Steam. Η γερμανική ενεργειακή εταιρεία προεξοφλεί την αδυναμία υλοποίησης του έργου εν όψει του υπαρκτού πλέον ανταγωνισμού με τον ρώσικο αγωγό και σπεύδει να διαχωρίσει την θέση της, επιρρίπτοντας όλες τις ευθύνες και το βάρος στην αυστριακή OMV.
Στην δε περίπτωση του TAP, που αφορά άμεσα τη χώρα μας αφού 500 χλμ της διαδρομής του θα διέλθουν μέσω της Βόρειας Ελλάδος, έχουν προκύψει επιπλέον προβλήματα και επιπλοκές τόσο με την διένεξη μεταξύ Ελλάδας – Αλβανίας για τα χωρικά ύδατα στο βόρειο Ιόνιο (μετά την υπαναχώρηση της Αλβανικής κυβέρνησης να κυρώσει την συμφωνία του 2009) όσο και με νομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Statoil μετά από προσφυγές και μηνύσεις εναντίον της στα ελληνικά δικαστήρια για συκοφαντική δυσφήμιση από γνωστό στέλεχος του ενεργειακού τομέα και πρώην συμβούλου του έργου.
Τόσο η εμφανής αδυναμία προώθησης του TAP, και η κατασκευή του εντός ενός ρεαλιστικού χρονοδιαγράμματος, ο ατυχής αποκλεισμός του ITGI μετά από βέτο των Νορβηγών, και η Ρώσικη εισβολή μέσω του South Stream που απειλεί την κατασκευή του IGB, έχουν ωθήσει τη ΔΕΠΑ και την κυβέρνηση σε μία πλέον προσεκτική ανάλυση και επαναξιολόγηση των εναλλακτικών λύσεων μακροπρόθεσμης προμήθειας της χώρας με φ. αέριο. Υπό το φως των εξελίξεων αυτών η προοπτική δημιουργίας του διαδρόμου East Med, ως βασικής πηγής τροφοδοσίας της Ελλάδας και της ΝΑ Ευρώπης, δεν ακούγεται τόσο εξωπραγματική όσο αρχικά είχε εκτιμηθεί και φαίνεται ότι απ’ εδώ και στο εξής θα αποτελέσει σταθερό σημείο αναφοράς.
Πηγή energia.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου