Αλμπέρτα, βιτούμιο, γη (και ύδωρ) θα μπορούσαν να είναι οι πρώτες λέξεις στην αλφαβήτα μιας νέας πετρελαϊκής εποχής. Tα κοιτάσματα μη συμβατικού πετρελαίου (βιτουμίου) στην Αλμπέρτα του Καναδά είναι τόσο μεγάλα και τόσο πλούσια, αλλά ταυτόχρονα τόσο ρυπογόνα και τόσο καταστροφικά, που είναι τρελός όποιος θέλει να τα αφήσει στο έδαφος - και ακόμη περισσότερο όποιος θέλει να τα εξορύξει.
Η ύπαρξη του βιτουμίου στον κεντροδυτικό Καναδά ήταν γνωστή από τότε που οι Ινδιάνοι ζέσταιναν μαύρη άμμο για να στεγανοποιήσουν τα καγιάκ τους, ενώ το πρώτο, σύντομο κύμα βιομηχανικού ενθουσιασμού με το βιτούμιο χρονολογείται από τη δεκαετία του '70. Την τελευταία δεκαετία, όμως, το δασωμένο τοπίο της Αλμπέρτα έχει γίνει μάρτυρας ενός ασύλληπτου πετρελαϊκού πυρετού που έχει μεταμορφώσει το απομονωμένο Φορτ Μακ Μάρεϊ σε πυκνοκατοικημένη μητρόπολη γνωστή και ως MacMoney.
Τα κωνοφόρα της Αλμπέρτα απλώνουν τις ρίζες τους πάνω σε 173 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου εγκλωβισμένου σε αμμώδη πετρώματα. Ο «απεγκλωβισμός» γίνεται με δύο τρόπους, είτε με τη μέθοδο του απέραντου σεληνιακού τοπίου για τα επιφανειακά κοιτάσματα, είτε με την καύση φυσικού αερίου, που ζεσταίνει το νερό το οποίο διοχετεύεται στα βαθιά κοιτάσματα.
Η πετρελαιοφόρα άμμος της Αλμπέρτα καλύπτει έκταση μεγαλύτερη από τη Μεγάλη Βρετανία, ενώ στους τωρινούς, περιορισμένους ρυθμούς παραγωγής για την εξόρυξη χρησιμοποιείται κάθε χρόνο το 8% του νερού του ποταμού Αταμπάσκα. Το νερό καταλήγει σε γιγάντιες λίμνες, αφού πρώτα «εμπλουτισθεί» με θείο και τόσους τοξικούς ρύπους ώστε να γίνει θανατηφόρο για τα περισσότερα είδη ζωής. Κανόνια ηχούν διαρκώς για να διώξουν τα πουλιά από τα 170 τετραγωνικά χιλιόμετρα τοξικών λιμνών που όλο και βαθαίνουν (1.600 πάπιες που... αγνόησαν πέρυσι τις προειδοποιήσεις δεν επέζησαν).
Η τεχνολογία εξελίσσεται και η εξόρυξη, που κάποτε συνέφερε μόνο αν η παγκόσμια τιμή του πετρελαίου ξεπερνούσε τα 75 δολάρια το βαρέλι, θεωρείται πλέον αποδοτική ήδη από τα 50 δολάρια. Ετσι, φαίνονται όλο και πιο ελκυστικά τα σχέδια για αλματώδη άνοδο της παραγωγής από τα σημερινά 1,5 εκατ. βαρέλια πετρελαίου ημερησίως στα 3,7 εκατ. βαρέλια το 2020.
Σχέδια 20 αντιδραστήρων
Κάποιες μικρές λεπτομέρειες βρίσκονται καθ' οδόν προς επίλυση. Επειδή η εξόρυξη βιτουμίου παραμένει τρεις φορές πιο ενεργοβόρα από την εξόρυξη συμβατικού πετρελαίου, η καναδική κυβέρνηση εξετάζει την τροφοδότηση της εξόρυξης με την κατασκευή 20 πυρηνικών αντιδραστήρων. Επειδή η μελέτη της ρύπανσης των υπόγειων υδάτων, των ποταμών, του αέρα και του εδάφους είναι πολύ περίπλοκη, την έχει αναθέσει σε συμβούλιο που ελέγχεται από τις βιομηχανίες εξόρυξης.
Οι τοπικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, όμως, ωχριούν μπροστά στις συνέπειες που θα έχει για το κλίμα του πλανήτη η στροφή στο μη συμβατικό πετρέλαιο. Ο Τζέιμς Χάνσεν, επικεφαλής επιστημονικών ερευνών της NASA και μελετητής της κλιματικής αλλαγής, χαρακτηρίζει την μεγάλης κλίμακας εκμετάλλευση των κοιτασμάτων αυτών ως «game over για το κλίμα». «Ξεκινάμε κάτι καταστροφικό ενώ γνωρίζουμε τις συνέπειες» τονίζει ο περιβαλλοντολόγος Μπιλ Κίμπεν. «Οταν ξεκινούσε η εξόρυξη σαουδαραβικού πετρελαίου δεν ξέραμε τι σημαίνει κλιματική αλλαγή». Ο Κίμπεν ρωτάει ποιο θα ήταν το ενεργειακό μέλλον του πλανήτη αν τα 125 δισ. δολάρια που θα ξοδευτούν την επόμενη πενταετία για την αναβάθμιση και επέκταση των εγκαταστάσεων στην Αλμπέρτα επενδύονταν σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Δεν έχει βρεθεί ακόμη η κυβέρνηση που θα υποχρεώσει τους επενδυτές να ποντάρουν στη μακροπρόθεσμη υγεία του πλανήτη αντί για το άμεσο μέλλον των ισολογισμών τους. Εχουν βρεθεί όμως οι άνθρωποι που θα το προσπαθήσουν. Τουλάχιστον 1.200 ακτιβιστές συνελήφθησαν τον Αύγουστο ενώ μετείχαν σε αλυσίδα περικύκλωσης του Λευκού Οίκου, με στόχο να αποτρέψουν την έγκριση του αγωγού KeystoneXL από τον Μπαράκ Ομπάμα.
Ο αγωγός σχεδιάζεται να μεταφέρει βιτούμιο της Αλμπέρτα στα διυλιστήρια του Τέξας, σε μία διαδρομή 2.673 χιλιομέτρων παράλληλα με το ποτάμι Ογκαλάλα, που υδρεύει και αρδεύει 8 πολιτείες. Συντηρητικοί αγρότες από τη Νεμπράσκα συνεργάστηκαν με ακτιβιστές όπως η Ναόμι Κλάιν σε μια μεγάλη εκστρατεία πίεσης και το αποτέλεσμα ήταν να πεισθεί ο Ομπάμα να αναβάλει την απόφαση για μετά τις εκλογές. Εκστρατεία πίεσης έχει υπάρξει και στις Βρυξέλλες -από την ανάποδη- καθώς ο Καναδάς προσπάθησε, ανεπιτυχώς, να αφαιρεθεί ο χαρακτηρισμός του «ιδιαιτέρως ρυπογόνου» από το βιτούμιο.
Κατόπιν αυτών, ο Καναδός πρωθυπουργός ταξίδεψε αρχές Φεβρουαρίου στην Κίνα, για να συζητήσει την εναλλακτική λύση: έναν άλλο αγωγό, που θα στέλνει το βιτούμιο στον Ειρηνικό με σκοπό την εξαγωγή προς την Κίνα. Η οποία Κίνα είχε επικρίνει ως περιβαλλοντικά ανεύθυνο τον Καναδά όταν η «αιχμαλωσία» στα πετρελαϊκά συμφέροντα τον οδήγησε, τον Δεκέμβριο, να εγκαταλείψει τις δεσμεύσεις του Πρωτοκόλλου του Κιότο για την κλιματική αλλαγή.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 18/02/2012) 
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου