Τρία Πρότζεκτ στη «Μάχη» για το Αέριο του Αζερμπαϊτζάν

Η µάχη για τον αγωγό που θα µεταφέρει το αέριο του Αζερµπαϊτζάν στην Ευρώπη, ανάµεσα στα τρία πρότζεκτ, το «Ναµπούκο», τον ITGI και τον ΤΑΡ περνά σε κρίσιµη καµπή τους επόµενους µήνες. Η κρατική εταιρεία αερίου του Αζερµπαϊτζάν, η Socar, έχει αρχίσει να αξιολογεί τις προτάσεις των εταιρειών που «τρέχουν» τα τρία πρότζεκτ και έχει ανακοινώσει ότι θα δώσει το χρίσµα κοντά στα Χριστούγεννα.

Το πιθανότερο, όµως, όπως εκτιµούν οι περισσότεροι αναλυτές είναι ότι η τελική επιλογή θα πάρει ακόµα αρκετό χρόνο, καθώς το Μπακού χρησιµοποιεί τη θέση του για να διαπραγµατευτεί σοβαρά πολιτικά και οικονοµικά ανταλλάγµατα τόσο µε την Ευρώπη όσο και µε τη Ρωσία.

Ελληνικό ενδιαφέρον

Τα δύο από τα τρία έργα, ο ΙTGI και ο ΤΑΡ έχουν σοβαρό ελληνικό ενδιαφέρον, αφού ο πρώτος, στον οποίο µετέχει και η ΔΕΠΑ, προβλέπει την κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού Ελλάδας- Ιταλίας για τη µεταφορά του αερίου. Ο ΤΑΡ θα καταλήγει επίσης στην Ιταλία, περνώντας προηγουµένως από Ελλάδα και Αλβανία. Και οι δύο αγωγοί θα τροφοδοτούνται µε αζέρικο αέριο στα ελληνο-τουρκικά σύνορα, από την υφιστάµενη διασύνδεση. Ο τρίτος αγωγός, ο «Ναµπούκο» παρακάµπτει τελείως την Ελλάδα, αφού ακολουθεί τη διαδροµή Τουρκία-Βουλγαρία για να καταλήξει στην Αυστρία.

Θεωρητικά ο «Ναµπούκο» είναι και ο µεγαλύτερος αντίπαλος, του ρωσικού αγωγού South Stream, καθώς και οι δύο σχεδιάζονται για τη µεταφορά πολύ µεγάλων ποσοτήτων αερίου, της τάξης των 30 δισ. κυβικών µέτρων ετησίως ο καθένας. Αντίθετα, ITGI και ΤΑΡ «µιλούν» για πολύ λιγότερες ποσότητες της τάξης των 10-12 δισ. κ.µ. ο καθένας, πράγµα που εξηγεί εν µέρει γιατί ο ρωσικός παράγων δεν δείχνει τόσο αρνητικός µε τα δύο αυτά σχέδια, ίσως γιατί εκτιµά ότι θα µπορούσε ακόµα και να συνεργαστεί µε ένα ή και τα δύο πρότζεκτ. Αλλωστε δεν είναι λίγοι οι αναλυτές που σε βάθος χρόνου... βλέπουν ως µόνη λύση τη συγχώνευση των αγωγών σε έναν, ο οποίος θα µεταφέρει αζέρικο και ρωσικό αέριο στην Ευρώπη, µέσω του λεγόµενου «Νοτίου Διαδρόµου».

Σε πρόσφατη συνέντευξη στη «Φωνή της Ρωσίας» ο επικεφαλής ενός ενεργειακού Fund της Ρωσίας Konstantin Simonov δήλωσε πως ακόµα και η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει παραδεχθεί ότι ο Ναµπούκο είναι ένα περίπλοκο πρότζεκτ µε πολλά προβλήµατα, χωρίς πηγές αερίου για να το τροφοδοτήσουν. Από την πλευρά του το Μπακού δεν έχει πάρει ακόµα τις αποφάσεις του καθώς «παζαρεύει» για να εισπράξει περισσότερα οικονοµικά και πολιτικά οφέλη τόσο από την Ευρώπη όσο και από τη Ρωσία, η οποία έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για την εξαγορά σηµαντικών ποσοτήτων του αερίου του Αζερµπαϊτζάν, µε στόχο να ελέγξει καλύτερα την τροφοδοσία της Ευρώπης...

Αύξηση παραγωγής

Το Αζερµπαϊτζάν έχει θέσει στόχο να αυξήσει την ετήσια παραγωγή αερίου στα 30 δισ. κυβικά µέτρα ως το 2015 και στα 50-60 δισ. κυβικά µέτρα ως το 2020. Στόχοι πολλοί φιλόδοξοι, που προκαλούν έντονο σκεπτικισµό δεδοµένου ότι το 2010 το εµπορεύσιµο αέριο του Αζερµπαϊτζάν ήταν τελικώς 10 δισ. κυβικά µέτρα λιγότερο απ' όσο είχε αρχικώς σχχεδιαστεί. Η εµπορική λειτουργία του νέου κοιτάσµατος Σαχ Ντενίζ ΙΙ, το οποίο προορίζεται για την τροφοδοσία της Ευρώπης, είχε αρχικά σχεδιαστεί για το 2012, όµως αναβλήθηκε για το 2017. Πολλοί εκτιµούν ότι θα αναβληθεί εκ νέου. Αν συµβεί αυτό, τότε η ποσότητα των 16 δισ. κυβικών µέτρων το χρόνο θα επιτευχθεί το 2025.

Το συνολικό δυναµικό µεταφοράς αερίου του Ναµπούκο, του ITGI και του ΤΑΡ αγγίζει τα 50 δισ. κυβικά µέτρα αερίου, ετησίως. Το µεγάλο ερώτηµα, όµως, είναι αν το Αζερµπαϊτζάν διαθέτει την ποσότητα αυτή. Στοιχεία του 2010 αναφέρουν ότι διαθέτει µόνον 27 δισ. κυβικά µέτρα, ενώ τα διάφορα σχέδια µιλούν για διπλασιασµό των ποσοτήτων αυτών ως το 2020. Η εκµετάλλευση του νέου κοιτάσµατος Σαχ Ντενίζ ΙΙ απαιτεί άντληση από πολύ µεγαλύτερο θαλάσσιο βάθος σε σχέση µε το Σαχ Ντενίζ Ι., αυξάνοντας δραµατικά το κόστος του έργου που υπολογίζεται σε 20-22 δισ. δολάρια. Από την άλλη πλευρά, το Αζχερµπαϊτζάν έχει δηλώσει ότι ως τα τέλη του χρόνου θα λάβει την απόφαση για το «δρόµο» και κατ' επέκταση τον αγωγό, που θα µεταφέρει το αέριο του Σαχ Ντενίζ ΙΙ στην Ευρώπη.

Στα τέλη Οκτωβρίου, µάλιστα, το Αζερµπαϊτζάν και η Τουρκία, µετά από χρόνια διαφωνιών, υπέγραψαν ένα πακέτο από συµφωνίες για το αέριο, το οποίο καλύπτει θέµατα κόστους για τη µεταφορά του φυσικού αερίου από το Σαχ Ντενίζ ΙΙ στην Τουρκία, τις ποσότητες του αερίου που προορίζονται για την Τουρκία µετά το 2017, καθώς και τη συµφωνία για την τράνζιτ µεταφορά του αζέρικου αερίου από την Τουρκία.

(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 12/11/2011)