Ο Σλοβένος επίτροπος Περιβάλλοντος βρέθηκε στη χώρα μας την προηγούμενη εβδομάδα, στο πλαίσιο εκδηλώσεων της ελληνικής προεδρίας. Στην ομιλία που πραγματοποίησε στο κτίριο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Αθήνα, η λέξη «περιβάλλον» αναφέρθηκε ελάχιστες φορές σε σχέση με τις λέξεις «οικονομία», «αγορά», «βιομηχανία», αφού για τον κ. Ποτότσνικ η περιβαλλοντική προστασία είναι απολύτως ταυτισμένη με τη διαφύλαξη των πόρων και τη μετάβαση προς μια αειφορική βιομηχανία. Από το σημείο αυτό αρχίζει και η συζήτησή μας.
Βιώσιμοι πόροι
«Είναι πολύ σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε πόσο λανθασμένος και μη βιώσιμος είναι ο τρόπος που χρησιμοποιούμε πολλούς από τους πόρους μας», λέει. «Για παράδειγμα, η μετατροπή του κάρβουνου σε ηλεκτρική ενέργεια είναι μόνο 3% αποδοτική. Μόλις το 15% της ενέργειας που μπαίνει στο ρεζερβουάρ του αυτοκινήτου μας χρησιμοποιείται για να το κινήσει. Μόνο το 1% των σπάνιων γαιών που χρησιμοποιούμε για διάφορα προϊόντα ανακυκλώνεται. Ενα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα, επίσης, είναι τα κινητά τηλέφωνα: έχουν μέσο χρόνο ζωής 8 μήνες, ανακυκλώνεται λιγότερο από το 10%, ενώ κάθε χρόνο 100 εκατομμύρια συσκευές καταλήγουν σε συρτάρια».
Οπως αναφέρει ο κ. Ποτότσνικ, η Ε.Ε. εισάγει ολοένα και περισσότερους πόρους, οι τιμές των οποίων αυξάνονται συνεχώς. «Είμαστε εγκλωβισμένοι σε έναν μη αειφορικό τρόπο παραγωγής. Ας είμαστε ειλικρινείς. Αν θέλουμε να διατηρήσουμε τη βιομηχανία στην Ευρώπη, πρέπει να εστιάσουμε στην προστασία των φυσικών πόρων. Να παράγουμε προϊόντα που χρειάζονται λιγότερη ενέργεια, λιγότερο νερό, λιγότερους πόρους και ανακυκλώνονται. Ολα αυτά δεν είναι μελλοντικά ζητήματα. Στη Γερμανία έχουν θέσει 10ετείς στόχους για να βελτιώσουν την αποδοτικότητα των πόρων τους. Και δεν είναι σύμπτωση ότι η οικονομία τους πάει τόσο καλά. Στόχος μας, λοιπόν, πρέπει να είναι η μετατροπή της εύθραυστης οικονομίας μας σε αειφορική», αναφέρει.
Εχει αυτή η συζήτηση αξία στην Ευρώπη της οικονομικής κρίσης; «Περισσότερο από ποτέ», λέει ο Σλοβένος επίτροπος. «Πολλοί ισχυρίζονται ότι δεν είναι τώρα η στιγμή να μιλήσεις για την αειφορία, αλλά πρέπει να εστιάσουμε στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Αυτή είναι μια κοντόφθαλμη θεώρηση. Αν η οικονομία μας δεν είναι βιώσιμη, θα οδηγούμαστε από τη μια κρίση χρέους στην επόμενη. Ας μην ξεχνάμε ότι αν φθάσουμε στο σημείο να αντιμετωπίσουμε μια κλιματική κρίση ή μια κρίση σχετιζόμενη με τους φυσικούς μας πόρους, τότε δεν θα υπάρχει η δυνατότητα “διάσωσης” (bail out)».
Ο κ. Ποτότσνικ αναγνωρίζει τις δυσχέρειες που δημιουργεί η οικονομική κρίση στη μετάβαση προς μια αειφορική οικονομία. Οταν του ζητηθεί να πάρει θέση για την υποβάθμιση της περιβαλλοντικής προστασίας στον ευρωπαϊκό Νότο εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, ο επίτροπος Περιβάλλοντος δηλώνει... «δεν ξέρω / δεν απαντώ». «Δεν έχω πλήρη εικόνα της κατάστασης για το πώς έχει αλλάξει η νομοθεσία. Αν δείτε τα στατιστικά για τη διαχείριση των απορριμμάτων, θα καταλάβετε ότι δεν υποβαθμίζεται η περιβαλλοντική προστασία, αλλά αντίθετα ενισχύεται η ανακύκλωση. Επίσης, ο αριθμός των περιοχών που δεν διαχειρίζονται τα λύματά τους μειώνεται. Αν ενημερωθούμε για κάποια παράβαση της νομοθεσίας, τότε την ελέγχουμε. Θέλω, όμως, να είμαι ειλικρινής. Δεν μπορείς να εναπόκεισαι αποκλειστικά στην Επιτροπή για να ρυθμίσει όλα τα ζητήματα στη χώρα σου. Εχουμε περιορισμένες δυνατότητες. Υπάρχουν πράγματα που πρέπει να γίνονται από τις εθνικές ελεγκτικές ή δικαστικές αρχές. Οι Βρυξέλλες δεν μπορούν να είναι ο εγγυήτριες των πάντων».
Ακτογραμμή
Ο κ. Ποτότσνικ ρωτήθηκε από την «Κ» και για την άποψή του για την προστασία των ακτογραμμών, με αφορμή το σχέδιο νόμου του υπουργείου Οικονομικών που έχει προκαλέσει μεγάλες αντιδράσεις. «Υπάρχει ευρωπαϊκή νομοθεσία που ορίζει τον ορθό τρόπο διαχείρισης των ακτών και ποια πράγματα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη. Δεν μπορώ να σχολιάσω ένα νόμο που δεν έχει ψηφιστεί. Αν ο νόμος αυτός αντίκειται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία, τότε ο επίτροπος Περιβάλλοντος θα παρέμβει».
Οσον αφορά τις επιδόσεις της Ελλάδας στην προστασία του περιβάλλοντος, η χώρα μας παραμένει δεύτερη –μετά την Ισπανία– στον αριθμό των ανοιχτών υποθέσεων (27 παραβιάσεις, 23 νέες υποθέσεις υπό εξέταση). «Το πρόβλημα με την Ελλάδα είναι ότι κάποιες σοβαρές υποθέσεις παραμένουν άλυτες για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Εχουμε δύο περιπτώσεις δεύτερης παραπομπής στο Ευρωδικαστήριο, τις χωματερές και τα λύματα, με προφανή κατάληξη τα πρόστιμα, αν και αυτό είναι το τελευταίο που θα ήθελα για μια χώρα», λέει ο κ. Ποτότσνικ. «Το μήνυμα από τη δική μας πλευρά είναι ότι εμείς είμαστε εδώ για να βοηθήσουμε».
Το πρόβλημα με τα απορρίμματα
Μια σοβαρή περιβαλλοντική υστέρηση της χώρας, όπως η απουσία αποχέτευσης και βιολογικών καθαρισμών και η λειτουργία ανεξέλεγκτων χωματερών μπορεί, κατά τον επίτροπο Περιβάλλοντος, να αποτελέσει μια ευκαιρία. «Μπορείς να αντιληφθείς την κατάσταση ως πρόβλημα ή ως μια σημαντική ευκαιρία ανάπτυξης. Η εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας δημιουργεί θέσεις εργασίας που μένουν στη χώρα. Επίσης «επιστρέφει» τις πρώτες ύλες από τα σκουπίδια στην παραγωγική διαδικασία, σε μια εποχή που οι τιμές των πρώτων υλών γίνονται ολοένα και υψηλότερες. Υπάρχουν ολοένα και περισσότερα οικονομικά κίνητρα για την ανακύκλωση και την επανάχρηση. Οσο αντιμετωπίζεις τα απορρίμματα ως πρόβλημα, παραμένουν πρόβλημα».
Πρόσφατα, η Επιτροπή εξέφρασε στην Ελλάδα την ανησυχία της και για το θέμα της ανακύκλωσης. «Στην Ελλάδα, η ανακύκλωση μαζί με την κομποστοποίηση βρίσκεται στο 18%, ενώ το 82% των απορριμμάτων θάβεται σε χωματερές. Ο μέσος όρος στην Ε.Ε. είναι 40% ανακύκλωση - κομποστοποίηση και 37% των απορριμμάτων σε χωματερές. Επιπλέον, στην Ελλάδα υπάρχει πρόβλημα και στη λειτουργία της ανακύκλωσης: δεν υπάρχουν αρκετές εγκαταστάσεις, δεν υπάρχει χωριστή διαλογή των απορριμμάτων με τα υπάρχοντα συστήματα ανακύκλωσης».
(από την εφημεριδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 24-25/05/2014)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου