Το οξυγόνο στην ατμόσφαιρα της Γης μειώνεται με σταθερούς ρυθμούς. Μήπως θα έπρεπε να ανησυχούμε ότι θα μας κοπεί κάποια στιγμή η ανάσα; Οχι ακριβώς, λένε οι επιστήμονες, αλλά προειδοποιούν ότι μια μέρα αν συνεχίσουμε να καίμε ορυκτά καύσιμα με τους ίδιους ρυθμούς, ίσως οι μάσκες οξυγόνου να είναι αναγκαίες, ειδικά σε μεγάλο υψόμετρο. Το οξυγόνο καταλαμβάνει περίπου το 21% της ατμόσφαιρας, το ίδιο ποσοστό με περασμένες εποχές, στην Αρχαία Ελλάδα και ακόμα παλαιότερα, την περίοδο του Ανθρώπου του Νεάντερταλ.
Σύμφωνα με τις επιστημονικές μετρήσεις, το οξυγόνο μειώνεται σταθερά σε όλο τον πλανήτη κατά 20 μέρη ανά εκατομμύριο τον χρόνο. Γεγονός που σημαίνει ότι εκεί όπου υπήρχαν ένα εκατομμύριο μόρια οξυγόνου στην ατμόσφαιρα το 1989, τώρα έχουν μειωθεί στα 999.600. Αυτό δεν ξαφνιάζει τους ειδικούς. Οταν καίγονται ορυκτά καύσιμα όπως το πετρέλαιο, το υδρογόνο του και τα άτομα άνθρακα συνδυάζονται με το οξυγόνο στην ατμόσφαιρα για να δημιουργήσουν νερό και διοξείδιο του άνθρακα. Ετσι, καθώς αυξάνονται τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα λόγω της καύσης ορυκτών καυσίμων, μειώνεται το οξυγόνο.
Αύξηση της βιομάζας.
Μία περίεργη διαπίστωση, αλλά όχι τόσο αντιφατική όσο ακούγεται αρχικά, είναι ότι τα επίπεδα του οξυγόνου μειώνονται πιο αργά από ό,τι θα περίμενε κάποιος, γιατί η αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα τρέφει τα φυτά. Η συνολική βιομάζα του πλανήτη έχει αυξηθεί και γι΄ αυτό παράγεται περισσότερο οξυγόνο κατά τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης. Αυτό όμως δεν θα κρατήσει για πολύ. Κρίνοντας από το παρελθόν, η συνολική βιομάζα της Γης θα σταθεροποιηθεί ή θα αρχίσει να μειώνεται. Ετσι, τα επίπεδα του οξυγόνου θα εξαρτηθούν από την καύση των ορυκτών καυσίμων, η ποσότητα των οποίων υπολογίζεται στους 1.200 δισεκατομμύρια τόνους, κυρίως άνθρακα. Ακόμα κι αν τους κάψουμε όλους, το οξυγόνο στην ατμόσφαιρα θα πέσει στο 20,87% από 20,95%.
Η μείωση είναι ελάχιστη, αλλά θα υπάρξει και συνέχεια. Αν υπολογίσουμε και το παγωμένο μεθάνιο, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί αντί για άνθρακα, μαζί με την αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, φτάνουμε στους 3.700 δισεκατομμύρια τόνους που θα καούν τους επόμενους δύο αιώνες. Τότε θα μιλάμε για μείωση της τάξεως του 1,1% στα επίπεδα του οξυγόνου.
Προσθέστε τους 25.000 δισεκατομμύρια τόνους άνθρακα που είναι κρυμμένοι σε πετρώματα και τους οποίους θα μπορούσαμε να εκμεταλλευθούμε με προηγμένη τεχνολογία. Ετσι, το οξυγόνο μειώνεται ακόμα περισσότερο, στο 19,4% της ατμόσφαιρας.
Το ποσοστό δεν θεωρείται ακόμα επικίνδυνο. «Ακόμα κι έτσι, οι μόνοι που θα αντιμετώπιζαν πρόβλημα είναι άνθρωποι με χαμηλά επίπεδα οξυγόνου στο αίμα λόγω σοβαρής καρδιοπάθειας ή αναπνευστικών παθήσεων», λέει στο «Νew Scientist» ο Μάικ Γκρόκοτ από το University College του Λονδίνου. Επίσης, οι αθλητές δεν θα μπορούσαν να σπάσουν πια ρεκόρ, ενώ η ανάβαση σε ψηλά βουνά θα γινόταν ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση.
Οι ωκεανοί.
Το μεγάλο πρόβλημα όμως θα παρουσιαζόταν στους ωκεανούς. Λιγότερο οξυγόνο στην ατμόσφαιρα σημαίνει λιγότερο οξυγόνο στο θαλασσινό νερό. Κι όσο θερμαίνονται οι ωκεανοί, τόσο λιγότερο οξυγόνο μπορούν να κρατήσουν. Σύμφωνα με τα επιστημονικά μοντέλα, στα πρώτα 500 μέτρα το οξυγόνο θα μειωθεί κατά 20%. Αυτό θα δημιουργήσει νεκρές ζώνες, χωρίς ζωή. Τα ψάρια θα μεταναστεύσουν, προκαλώντας συμφόρηση σε άλλα οικοσυστήματα και διαταράσσοντας την ισορροπία τους. Τα θηλαστικά θα υποφέρουν λόγω του πολλαπλασιασμού των βακτηρίων που καταστρέφουν το νιτρικό άλας, από το οποίο τρέφεται το φυτοπλαγκτόν, το οποίο με τη σειρά του αποτελεί βασική τροφή για τους θαλάσσιους οργανισμούς. Επίσης, τα βακτήρια παράγουν το καταστροφικό νιτρώδες οξύ, ένα ισχυρό θερμοκηπικό αέριο.
Πριν από 300 εκατομμύρια χρόνια, το οξυγόνο στην ατμόσφαιρα έφτασε σε πολύ υψηλά επίπεδα και μετά έπεσε ξανά εξαιτίας της πορείας των φυτών. Για να ωφεληθεί η ατμόσφαιρα από το οξυγόνο που δημιουργείται κατά τη φωτοσύνθεση πρέπει η οργανική ύλη να μείνει μακριά από πεινασμένα έντομα και ζώα. Το περισσότερο οξυγόνο στην ατμόσφαιρα σήμερα προέρχεται από φυτά που έχουν «ενταφιαστεί» σε ιζηματογενή πετρώματα. Οταν με το πέρασμα του χρόνου έρχονται ξανά στην επιφάνεια, τα αέρια που απελευθερώνονται αντιδρούν με το οξυγόνο, τα επίπεδα του οποίου μειώνονται ξανά.
Χάρη σε αυτή τη διαδικασία, η πλουσιότερη σε οξυγόνο περίοδος στην ιστορία της Γης ήταν η Λιθανθρακοφόρος, πριν από 340 με 280 εκατομμύρια χρόνια. Τότε, ο πλανήτης ήταν γεμάτος πλούσια βλάστηση. Αργότερα, οι ήπειροι ενώθηκαν δημιουργώντας υπερηπείρους λιγότερο φιλόξενες για τα φυτά. Γι΄ αυτό έπεσαν πάλι τα επίπεδα του οξυγόνου.
(από την εφημερίδα "TA NEA", 31/07/2010)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου