Με εργαλείο πρωτοποριακές παρεμβάσεις αναβάθμισης του δημόσιου χώρου και σύμμαχο την αρχιτεκτονική επιστήμη, ομάδες πολιτών προασπίζονται το ιστορικό κέντρο της Αθήνας και δεν το βάζουν κάτω, παρ’ όλο που σφυροκοπούνται καθημερινά από εξαθλίωση και εγκληματικότητα.
Κήποι και παιδικές χαρές αντικαθιστούν μπάζα και σύριγγες, στο πλαίσιο των δράσεων του μη κερδοσκοπικού οργανισμού «Κεραμεικός - Μεταξουργείο: Πρότυπη Γειτονιά», ο οποίος ιδρύθηκε το 2008 από επτά κατοίκους και επαγγελματίες της περιοχής.
Ακολούθως αρκετοί πολίτες ενστερνίστηκαν το όραμα της «Πρότυπης Γειτονιάς» και μετείχαν ενεργά «πρασινίζοντας» 3 οικόπεδα σε Κεραμεικό - Μεταξουργείο (ΚΜ), από τα οποία μεταφέρθηκαν 15 φορτηγά με μπάζα και σκουπίδια.
Από τη δεκαετία του ’60 ο δημόσιος χώρος στην Αθήνα δέχεται αλλεπάλληλους «βιασμούς» από τους εκπροσώπους της Πολιτείας. Σήμερα η προσπάθεια αναβάθμισης του πολύπαθου ελληνικού αστικού περιβάλλοντος είναι ένα υγιές δείγμα αντίστασης των πολιτών ενάντια στην υποβάθμιση της καθημερινής ζωής και τα γκέτο.
Σύμμαχοι στο δύσκολο εγχείρημα είναι οι φυσικοί προστάτες του δημόσιου χώρου, οι αρχιτέκτονες. Οπως λέει η υπεύθυνη επικοινωνίας της «ΚΜ Πρότυπης Γειτονιάς» και ένα από τα ιδρυτικά μέλη, Αλεξία Μυλωνά: «Δημιουργήσαμε μια ανοιχτή πλατφόρμα επικοινωνίας και δράσης που σκοπό έχει την προστασία και ανάδειξη της περιοχής του ΚΜ, μέσα από τη συλλογή και ανταλλαγή τεχνογνωσίας και ιδεών, την παραγωγή και την εφαρμογή προτάσεων, για την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής».
Το εγχείρημα
«Ο στόχος είναι να διαμορφωθεί μια πρότυπη γειτονιά στο κέντρο της πόλης, προωθώντας μια νέα αστική κουλτούρα που θα λειτουργήσει υποδειγματικά για άλλες γειτονιές. Για τον σκοπό αυτό υιοθετούμε μια σύγχρονη αρχιτεκτονική προσέγγιση στον δημόσιο και ιδιωτικό χώρο, με σεβασμό στην ιστορία της περιοχής και ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών διαβίωσης.
Πρόκειται για ένα δύσκολο εγχείρημα, καθώς ο ελεύθερος χρόνος των πολιτών είναι περιορισμένος. Το πρώτο μεγάλο επίτευγμά μας πραγματώθηκε στις αρχές Οκτωβρίου με τον καθαρισμό και τη φύτευση τριών οικοπέδων στις οδούς Κεραμεικού 96, Ιάσονος - Λεοννάτου 1 και Γιατράκου 30. Σημειωτέον ότι τα δύο οικόπεδα είναι εγκαταλελειμμένα, ενώ για το τρίτο δόθηκε άδεια από τον ιδιοκτήτη. Από το οικόπεδο στην Κεραμεικού και το όμορό του στη Μυρωνίδου απομακρύνθηκαν 120 τόνοι μπάζα και σκουπίδια, που επιβάρυναν σημαντικά το περιβάλλον».
Η πράσινη επιχείρηση πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων και με την υποστήριξη του «Green Design Festival», της εταιρείας «ΟΙΚΟΣΤΕΓΕΣ» και του Αντριου Κλέμενς, του Φυτώριου «ΑΝΤΕΜΙΣΑΡΗΣ» και της «FOOD COMPANY». Οι χορηγοί δώρισαν χώμα και περίπου 1.000 δέντρα και φυτά: νεραντζιές, κασσίες, γαζίες, ακάνθους, μυρωδικά κ.ά.
«Η συμμετοχή στη δράση ήταν ενθουσιώδης, καθώς κάτοικοι, παιδιά, εργαζόμενοι και επισκέπτες της περιοχής μαζί με εργαζόμενους από τον δήμο έγιναν «προσωρινοί κηπουροί», γεμίζοντας με φυτά τα ανεκμετάλλευτα οικόπεδα και βοηθώντας ν’ αλλάξει η εικόνα της γειτονιάς τους», επισημαίνει η κ. Μυλωνά και συνεχίζει:
«Η επιτυχία της συγκεκριμένης δράσης δείχνει ότι οι πολίτες της περιοχής είναι ευαισθητοποιημένοι σε σχέση με τη γειτονιά στην οποία ζουν και μπορούν μέσω της ομαδικότητας να συμβάλουν ενεργά στην άμεση διαμόρφωση και αναζωογόνησή της. Ολα αυτά συμβάλλουν στη δημιουργία μιας νέας πολιτιστικής και πολιτισμικής ταυτότητας για το κέντρο της Αθήνας».
Aπό τις αποθήκες
- Το αρχιτεκτονικό γραφείο ANTONAS OFFICE παραχώρησε τη μελέτη για την οδό Κεραμεικού. Οπως επισημαίνει ο επικεφαλής αρχιτέκτονας και καθηγητής στο Τμήμα Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Αριστείδης Αντονάς: «Η φιλοσοφία επανασχεδιασμού του δικτύου δρόμων βασίζεται στο τρίπτυχο: οικονομία, επανάχρηση και ανακύκλωση πόρων. Η πρόταση για την οδό Κεραμεικού χρησιμοποιεί υλικά από τις αποθήκες του Δήμου Αθηναίων, που έχουν ξαναχρησιμοποιηθεί. Συγκεκριμένα προτείνουμε:
- Χωροθέτηση, χρήσεις γης και κίνητρα για κατασκευή νέων κτιρίων στάθμευσης (στη Μαραθώνος και Αγησιλάου).
- Εφαρμογή συστήματος για ελεγχόμενη στάθμευση.
- Προσωρινή αδειοδότηση και εκμετάλλευση κενών οικοπέδων, για να αποσυμφορηθεί ο δημόσιος χώρος από τη στάθμευση αυτοκινήτων.
- Προώθηση ποδηλάτου και ΜΜΜ για τη μετακίνηση.
Πρόταση για την οδό Σαλαμίνος
Μετατρέπεται σε «τοπίο ζωής»
«Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας της ''Πρότυπης Γειτονιάς'' για ανάδειξη της περιοχής του Κεραμεικού - Μεταξουργείου, το γραφείο ''doxiadis+'' διαμόρφωσε μια πρόταση για την οδό Σαλαμίνος, η οποία είναι πεζόδρομος και δημόσιος χώρος με ιδιαίτερη σημασία», λέει ο κ. Θωμάς Δοξιάδης: «Διότι αποτελεί μέρος του Δημόσιου Σήματος και καίριο τμήμα της ενοποίησης αρχαιολογικών χώρων από το Καλλιμάρμαρο έως την Ακαδημία Πλάτωνος.
Προτείναμε επαναπροσδιορισμό του χαρακτήρα της οδού και τη μετατροπή της σε «τοπίο ζωής», με περιορισμό της ταχύτητας των οχημάτων στα 5 χλμ./ώρα.
Σήμερα η πυκνή φύτευση και ο χαμηλός φωτισμός, σε συνδυασμό με τον μεγάλο αριθμό εγκαταλελειμμένων κτιρίων, έχουν αυξήσει την εγκληματικότητα και την ανασφάλεια των πολιτών.
Ο νέος σχεδιασμός περιλαμβάνει τις εξής εργασίες:
- Αφαίρεση χαμηλής φύτευσης και κλάδεμα των υπαρχόντων δέντρων από ένα ύψος και πάνω.
- Αποξήλωση πλακόστρωτου, εμποδίων στάθμευσης και φωτιστικών.
- Νέο δάπεδο τύπου κουρασάνι («πατημένο χώμα»). Οπου ο δρόμος συναντά τα κτίρια τοποθετείται μια ζώνη πλάτους 70 εκ. από σκυρόδεμα, που επιτρέπει ευκολότερη κίνηση για άτομα με αναπηρία.
- Τοποθέτηση καθιστικών και γραμμικών φωτιστικών επί ιστών, ώστε να επιτρέπεται η διέλευση πυροσβεστικών ή ασθενοφόρων.
- Οπου κρίνεται απαραίτητο, φύτευση δένδρων.
Η θέληση των κατοίκων σώζει το πράσινο της περιοχής
Η οικολογική παρέμβαση των κατοίκων των Εξαρχείων στα τέλη του 2008, να αποξηλώσουν το τσιμεντένιο κράσπεδο του ζοφερού πάρκινγκ στη συμβολή των οδών Χ. Τρικούπη, Ναυαρίνου και Ζωοδόχου Πηγής, για τη δημιουργία χώρου πρασίνου, απέδειξε ακράδαντα ότι η λαϊκή συνοχή είναι ακατανίκητη. Από τότε, παρά τις κατά καιρούς προσπάθειες τρομοκράτησης των θαμώνων του ομώνυμου πάρκου από θεσμικούς και εξωθεσμικούς παράγοντες, ο δημόσιος, πια, χώρος σφύζει από ζωή.
Σοκ και δέος
Oμως, στην άλλη πλευρά της πόλης, η ανάμνηση της ολοκληρωτικής καταστροφής του αιωνόβιου οικοσυστήματος που κοσμούσε τη συμβολή Κύπρου και Πατησίων, αριθμώντας 48 μεγάλα δασικά δένδρα, εξακολουθεί να προκαλεί σοκ και δέος.
Με ΜΑΤ και στελέχη της παράταξης της δημοτικής αρχής σε ρόλο «τιμωρού», το αλσύλλιο ισοπεδώθηκε διά της βίας, προκειμένου να ενοικιαστεί η έκταση από τον δήμο Αθηναίων σε κατασκευαστή υπόγειου πάρκινγκ, για 30 χρόνια. Ενώ στην περιοχή υπάρχουν γκαράζ και η σύγχρονη συγκοινωνιολογία υπαγορεύει τη μη δημιουργία πάρκινγκ στο Κέντρο, για αποτροπή της χρήσης αυτοκινήτου. Σημειωτέον ότι η Δ/νση Δασών Αθηνών είχε ενημερώσει εγγράφως (Αριθ. Πρωτ: οικ 361 - 15/2/2008) το Αστυνομικό Τμήμα Κυψέλης και τις διευθύνσεις Πολεοδομίας και Κατασκευών του δήμου Αθηναίων, για την κοπή των δένδρων:
«Σας γνωρίζουμε ότι η ενέργεια αυτή είναι παράνομη και δεν έχει δοθεί σχετική έγκριση από την Υπηρεσία μας. (Σχετ. το 673/07 έγγραφό μας). Παρακαλούμε για τις δικές σας κατά το Νόμο ενέργειες».
Τελικά η αστυνομία περιφρούρησε... την αποψίλωση του πάρκου. Ως άλλοθι για το περιβαλλοντικό έγκλημα χρησιμοποιήθηκε έγκριση της Επιτροπής Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου (Ε.Π.Α.Ε.) της Δ/νσης Πολεοδομίας της νομαρχίας Αθηνών, αλλά για την κοπή 12 δένδρων κι όχι για πλήρη ισοπέδωση.
Με κοινή δράση
Οι «προσωρινοί κήποι» ζωντανεύουν το κέντρο
Οι «Προσωρινοί Κήποι» ήταν μία δράση που υλοποιήθηκε σε συνέχεια της πρότασης που έχει καταθέσει η «ΚΜ Πρότυπη Γειτονιά» από τον Ιούλιο στον Δήμο Αθηναίων. Ειδικότερα αφορά την ποιοτική αναβάθμιση των οδών Κεραμεικού και Σαλαμίνος, σε άξονες πολιτισμού. Η πρώτη θα ενώνει το Εθνικό θέατρο με την Τεχνόπολη μέσω της νέας Δημοτικής Πινακοθήκης και η δεύτερη τον αρχαιολογικό χώρο Κεραμεικού με την Ακαδημία Πλάτωνος, μέσω του Δημοσίου Σήματος.
«Το σχέδιο περιλαμβάνει τη μετατροπή της Κεραμεικού σε δρόμο ήπιας κυκλοφορίας, τη διαπλάτυνση των πεζοδρομίων και τη δημιουργία ποδηλατοδρόμου», εξηγεί η κ. Μυλωνά και προσθέτει: «Η πρόταση είναι το πρώτο αποτέλεσμα του Εργαστηρίου Αρχιτεκτονικής, που διοργάνωσε η ''ΚΜ Πρότυπη Γειτονιά'' και όπου συμμετέχουν τα αρχιτεκτονικά γραφεία: ANTO-NAS OFFICE, doxiadis+, deca ARCHITECTURE, Ναταλία Κοκοτού, Point Supreme Architects, VOIS Κατερίνα Βορδώνη - Φάνια Σινανιώτη και η εταιρεία Palimpsest ως σύμβουλοι συγκοινωνιολογικών ζητημάτων. Ωστόσο, ακόμη δεν έχουμε λάβει απάντηση από τον Δ. Αθηναίων».
Στήριξη
«Ζητάμε τη συνδρομή της Πολιτείας, καθώς πιστεύουμε πως η από κοινού δράση δημιουργεί μία δυναμική που μπορεί να ανατρέψει τη σημερινή εικόνα του κέντρου της Αθήνας, κατά τρόπο άμεσο και ποιοτικό.
Η επόμενη πρωτοβουλία θα αφορά τη δημιουργία μιας προσωρινής παιδικής χαράς και χώρου άθλησης στην περιοχή ΚΜ». Η ομάδα «ΚΜ Πρότυπη Γειτονιά» θέλει να δημιουργήσει κι άλλους προσωρινούς δημόσιους χώρους.
Γι' αυτό καλεί ιδιοκτήτες του Κεραμεικού και του Μεταξουργείου να επικοινωνήσουν με την οργάνωση μέσω του site: www.kmproty pigeitonia.org, εάν επιθυμούν να διαθέσουν οικόπεδο για να μεταμορφωθεί σε προσωρινό κήπο, παιδική χαρά, χώρο άθλησης κ.ά. Η περιοχή διαθέτει 140 περίπου κενά οικόπεδα. «Η κινητικότητα των πολιτών πρέπει να αξιοποιηθεί και να ενισχυθεί με τεχνογνωσία και πόρους από την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Η βελτίωση του δημόσιου χώρου είναι ένα πρώτο βήμα, η πραγματική αλλαγή όμως χρειάζεται ουσιαστική συνεργασία και ενίσχυση της ολοένα και πιο αδύναμης κοινωνικής συνοχής».
Πηγή ethnos.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου