Σάββατο 25 Δεκεμβρίου 2010

Η Νομιμότητα, η Ηθική και το Μοντέλο ΙΤΟ

Ο Γιώργος Βουλγαράκης πριν από δύο χρόνια αποπειράθηκε να εισαγάγει στην ελληνική πολιτική σκηνή ένα νεωτερικό δόγμα. Η περιβόητη φράση του «ό,τι είναι νόμιμο, είναι και ηθικό», προκειμένου να υποστηρίξει φοροελαφρυντικές μανούβρες, του στοίχισε, βέβαια, την υπουργική καρέκλα στο υπουργείο Ναυτιλίας, άλλα άνοιξε για αρκετό καιρό μια συζήτηση περί της συμπόρευσης του νόμιμου με το ηθικό, που ακόμη ως και σήμερα παραμένει επίκαιρη κατά περίπτωση.
Το μοντέλο ITO για τη λειτουργία του διαχειριστή του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας, που επέλεξε τελικά το ΥΠΕΚΑ, είναι σαφές ότι περιλαμβάνεται στις τρεις εναλλακτικές του τρίτου ενεργειακού πακέτου. Από αυτήν την άποψη είναι νόμιμο.
Μετά από πολλές διαβουλεύσεις μεταξύ του Συμβουλίου των Υπουργών Ενέργειας και του Ευρωκοινοβουλίου συμφωνήθηκε τελικά την Άνοιξη του 2009 να υπάρξουν τρία μοντέλα για την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας στην Ευρώπη, από τα οποία κάθε χώρα θα είχε τη δυνατότητα να επιλέξει αυτό που της ταιριάζει. Ως εδώ καλά και γνωστά.
Η Ελλάδα είναι από τις χώρες της Ε.Ε. που υπολείπεται στο ουσιαστικό άνοιγμα της ενεργειακής αγοράς, με τη διατήρηση μιας σειράς ρυθμίσεων, στρεβλώσεις τις ονομάζει η αγορά, που εν τέλει ευνοούν και προστατεύουν την κυρίαρχη επιχείρηση, τη ΔΕΗ. Οι ιδιώτες επενδυτές που κλήθηκαν να κάνουν επενδύσεις δισεκατομμυρίων, τις βλέπουν σταδιακά να απαξιώνονται, καθώς ο ΔΕΣΜΗΕ «κλείνει τα μάτια», όπως του καταλογείται, σε αρκετές περιπτώσεις χειραγώγησης της Οριακής Τιμής του Συστήματος και εν γένει της αγοράς από τη δημόσια Επιχείρηση. Υπήρξαν μάλιστα γι αυτό και συγκεκριμένες, επώνυμες καταγγελίες, οι οποίες δεν είχαν την τύχη που τοις άρμοζε.
Σε αυτήν, λοιπόν, την αγορά, στην οποία δεν έχει αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη μεταξύ ανεξάρτητων παραγωγών και της ΔΕΗ, ούτε μεταξύ της αγοράς και της αρμόδιας πολιτικής, εκάστοτε, αρχής, εν μέσω μιας δύσκολης οικονομικής συγκυρίας και υπό τον πέλεκυ της παραπομπής της χώρας στο ευρωπαϊκό δικαστήριο, για μια σειρά παραλείψεις, έρχεται το ΥΠΕΚΑ και επιλέγει την πιο light εκδοχή, για την προσαρμογή μας στις επιταγές του τρίτου ενεργειακού πακέτου. Ο διαχειριστής του συστήματος, κατά πώς φαίνεται, θα είναι μία θυγατρική κατά 100% εταιρία της ΔΕΗ. Αν δεν δημιουργηθεί, δηλαδή, ένας πλήρως ανεξάρτητος φορέας, που θα παρακολουθεί τη λειτουργία της αγοράς, τότε θα έχουμε «το λύκο να φυλάει τα πρόβατα». Διότι περί αυτού πρόκειται.
Όταν σε ένα ΔΕΣΜΗΕ στον οποίο οι εργαζόμενοι μισθοδοτούνται από τη ΔΕΗ, με την τελευταία να ελέγχει το 49% του μετοχικού του κεφαλαίου, η αγορά παραπονείται συνεχώς για μεροληπτικές συμπεριφορές, τι θα συμβεί στο διάδοχο του, στον οποίο η δημόσια Επιχείρηση θα ελέγχει το 100% του μετοχικού κεφαλαίου του και στον οποίο θα έχει εισφέρει όλα τα πάγια του συστήματος μεταφοράς; Εάν ζούσαμε στη Γερμανία, επί παραδείγματι, ενδεχομένως, αυτή η συζήτηση να μην είχε κανένα νόημα. Εκεί πράγματι θα είχαν προβλεφθεί ασφαλιστικές δικλείδες, ώστε ακόμη και ο διαχειριστής ITO, θα ήταν ασφαλές και σίγουρο ότι θα λειτουργούσε ανεξάρτητα και ισότιμα προς όλους τους παίκτες της αγοράς.
Όμως, ζούμε στην Ελλάδα της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ και του Σπάρτακου κι αυτό δεν πρέπει να μας διαφεύγει καθόλου.
Ο Αριστοτέλης στα Ηθικά Νικομάχεια το είχε ορίσει σαφώς: «Κατέχουμε τις αρετές επειδή τις έχουμε ήδη ασκήσει, όπως συμβαίνει και με τις άλλες τέχνες. Γιατί τα πράγματα που πρέπει να τα μάθεις για να τα κάνεις, τα μαθαίνεις κάνοντάς τα, όπως γίνεσαι οικοδόμος χτίζοντας σπίτια και κιθαριστής παίζοντας κιθάρα. Με τον ίδιο τρόπο γινόμαστε δίκαιοι κάνοντας δίκαια πράγματα και σώφρονες κάνοντας σώφρονα και γενναίοι κάνοντας γενναία».
Τι έχουν αποδείξει ως τώρα οι συνδικαλιστές της ΔΕΗ; Ότι δεν δέχονται ούτε κουβέντα για τον περιορισμό των κεκτημένων τους. Δεν συζητούν ούτε ως αστείο να πληγεί η ΔΕΗ με οποιαδήποτε ρύθμιση, επιβαλλόμενη ακόμη και από την τρόϊκα. Συνεπώς, η λύση ITO φαίνεται ότι είναι κομμένη και ραμμένη στα μέτρα τους, καθώς θα δημιουργήσει τα στεγανά εκείνα που θα εμποδίσουν οποιαδήποτε μελλοντική «διαρροή» για την κυρίαρχη επιχείρηση.
Υπό αυτήν την έννοια μπορεί να είναι νόμιμη η τρίτη επιλογή του ITO, είναι άραγε και ηθική, στη λογική της πλήρους ανεξαρτησίας της αγοράς;

Πηγή energia.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου