Ανάστατοι οι Ιδιώτες Παραγωγοί από την Επιλογή του Μοντέλου ΙΤΟ εκ μέρους του ΥΠΕΚΑ

Ανάστατοι εμφανίζονται οι ιδιώτες παραγωγοί ηλεκτρισμού για τις κατευθύνσεις που παίρνει η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας. Από τη μία το μοντέλο ΙΤΟ που έχει επιλέξει το ΥΠΕΚΑ για το διαχειριστή του συστήματος μεταφοράς, το οποίο «δείχνει» να εξυπηρετεί και πάλι τη ΔΕΗ, και από την άλλη η διατήρηση των στρεβλώσεων για τη διαμόρφωση της Οριακής Τιμής του Συστήματος δύο και πλέον μήνες μετά την εφαρμογή της 5^ης μέρας αναφοράς, έχουν δημιουργήσει αναστάτωση στους ανεξάρτητους παραγωγούς, οι επενδύσεις των οποίων, όπως υποστηρίζεται, τίθενται πλέον εν αμφιβόλω.
Σύμφωνα με το ITO, ιδρύεται θυγατρική της ΔΕΗ, στην οποία θα μεταβιβασθούν όλα τα πάγια του συστήματος μεταφοράς. Σε αυτή τη φάση παραμένει αδιευκρίνιστο αν η ίδια η εταιρία θα αναλάβει και τη διαχείριση του Συστήματος ή αν θα δημιουργηθεί ανεξάρτητος φορέας που θα λειτουργεί την ημερήσια αγορά. Η ανακοίνωση το ΥΠΕΚΑ μιλά γενικόλογα για «Ανεξάρτητο Διαχειριστή Μεταφοράς», χωρίς περαιτέρω λεπτομέρειες. Δεν διευκρινίζεται, δηλαδή, ποιες και αν θα υπάρξουν αυστηρές προϋποθέσεις για τη λειτουργία του ΙΤΟ και, κυρίως, πώς θα διασφαλίζονται οι ιδιώτες παραγωγοί έναντι της ΔΕΗ. Επίσης, δεν έχει γίνει γνωστό αν η Κομισιόν έχει ενημερωθεί για την ελληνική επιλογή και ποιες είναι οι θέσεις της. Κατά μία άποψη, η επιλογή αυτή, για την υλοποίηση της οποίας το ΥΠΕΚΑ έχει ξεκινήσει τις νομοθετικές διαδικασίες, συνοδεύεται από ρητό χρονοδιάγραμμα πώλησης των δικτύων μεταφοράς. Έπ’ αυτών το energia, παρότι το επεδίωξε, δεν κατάφερε να έχει την επίσημη άποψη του υπουργείου.
Οι ενστάσεις που αναπτύσσονται από παράγοντες της αγοράς για το μοντέλο ITO υποδαυλίζονται από την εικόνα που παρουσιάζει τους τελευταίους μήνες η ΟΤΣ, μετά την εφαρμογή της 5^ης μέρας αναφοράς. Οι ιδιώτες παραγωγοί εγκαλούν τη ΔΕΗ, γιατί, όπως υποστηρίζουν, εξακολουθεί να προσπορίζει κέρδη από τις στρεβλώσεις της αγοράς και να επωφελείται από την αποκλειστική χρήση των λιγνιτικών κοιτασμάτων και των υδάτινων αποθεμάτων της χώρας. Την ίδια στιγμή οι ανταγωνιστές της, όπως επισημαίνεται, συνεχίζουν να καταγράφουν ζημίες. Οι ανεξάρτητοι παραγωγοί εκφράζουν φόβους ότι η κατάσταση αυτή θα συνεχισθεί για αδιευκρίνιστο χρονικό διάστημα, μετά την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να αναστείλει την παραπομπή της χώρας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο μέχρι τον Ιανουάριο του 2011, και ενώ στο ενδιάμεσο όλοι περιμένουν να δουν τις ισοδύναμες λύσεις στο θέμα των λιγνιτικών σταθμών, την εφαρμογή των μέτρων για το διαφανή τρόπο διαχείρισης των υδροηλεκτρικών μονάδων και την πραγματική απόσυρση των πεπαλαιωμένων και ρυπογόνων θερμικών μονάδων, σύμφωνα με τους όρους των αδειών της.
Το κύριο ζήτημα που απασχολεί τους ιδιώτες παραγωγούς είναι ότι σύμφωνα με το νέο Κώδικα Διαχείρισης του Συστήματος και Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας, από την 5η Ημέρα Αναφοράς και μετά, υποχρεούνται να πληρώνουν πρόστιμο για τυχόν συστηματικές αποκλίσεις στην ισχύ που έχουν δηλώσει ότι μπορούν να εισφέρουν στο Σύστημα καθημερινά, ρύθμιση που έχει επίσης ανασταλεί μέχρι την 31^η Ιανουαρίου. Αυτή η αναστολή, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, είναι προς όφελος της ΔΕΗ, μιας και είναι ο μόνος παραγωγός που λόγω της πλήρους καθετοποίησής του έχει συμφέρον να δηλώνει συστηματικές αποκλίσεις.
Όπως υποστηρίζεται, η ΔΕΗ δηλώνοντας για κάθε σταθμό της χαμηλού κόστους την ονομαστική ισχύ και όχι την πραγματική που εισφέρει στο Σύστημα, η οποία απέχει αρκετά λόγω της παλαιότητας των μονάδων, κερδίζει πάνω από 400MW σε ΑΔΙ, αποκομίζοντας παράλληλα κέρδη ως δεσπόζων Προμηθευτής από τη χαμηλότερη ΟΤΣ που προκύπτει στον Ημερήσιο Ενεργειακό Προγραμματισμό και με την οποία πλέον πληρώνονται όλοι οι παραγωγοί μετά την 5η μέρα αναφοράς.
Με αποσβεσμένες μονάδες και σχεδόν μηδενική χρέωση πρώτης ύλης, καλύπτει, όπως επισημαίνεται, τις συστηματικές αποκλίσεις της από το χαρτοφυλάκιο των σταθμών της, συνήθως, ρίχνοντας περισσότερα νερά στο Σύστημα. Με 3.400 ΜW από Υδροηλεκτρικά, η πλειοψηφία των οποίων εισφέρονται ως Υποχρεωτικά Νερά και φέρουν μηδενική τιμή, κρατά την ΟΤΣ σε τεχνητά χαμηλά επίπεδα και αυξάνει τα περιθώρια κέρδους της από τα ρυθμιζόμενα τιμολόγια.
Η προνομιακή θέση της ΔΕΗ, λένε οι ανεξάρτητοι παραγωγοί, προκύπτει και από τη δυνατότητα της Δημόσιας Επιχείρησης να «καλύπτει» τις συστηματικές αποκλίσεις της από τους σταθμούς της που αναγνωρίζονται όλοι ως pool, δυνατότητα που δεν έχουν οι ανεξάρτητοι παραγωγοί, οι οποίοι διαθέτουν συνήθως μόνο μια μονάδα σε εμπορική λειτουργία και άρα σε αντίστοιχη περίπτωση αποκλίσεων που αφορούν στην μονάδα αυτή ποινολογούνται μέσω της Αγοράς Αποκλίσεων πληρώνοντας ενέργεια που παράγεται από χαμηλού κόστους μονάδες της ΔΕΗ, δηλαδή, τα νερά, σε υψηλή τιμή.
Με αυτά τα δεδομένα, οι ιδιώτες παραγωγοί θεωρούν εύλογη την ανησυχία τους για την ισόνομη διαχείριση της αγοράς. Όταν ο σημερινός ΔΕΣΜΗΕ, λένε, «επιτρέπει» τέτοιους είδους στρεβλώσεις, πώς θα εξασφαλισθεί η ανεξαρτησία της αγοράς με μια 100% θυγατρική εταιρία της ΔΕΗ;

Πηγή energia.gr