ΕΕ: 14 δισ. Ευρώ για Υποδομές Συλλογής ή Επεξεργασίας Λυμάτων

Περίπου 14 δισ. ευρώ θα δαπανηθούν την περίοδο 2007 - 2013 σε όλο το χώρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης για υποδομές συλλογής ή επεξεργασίας λυμάτων στο πλαίσιο της οδηγίας για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων.

Στόχος είναι να διασφαλιστεί ότι τα απόβλητα από νοικοκυριά και βιομηχανίες δεν επηρεάζουν αρνητικά την υγεία του ανθρώπου και το περιβάλλον. Η πλέον πρόσφατη έκθεση για την εφαρμογή της οδηγίας, που καλύπτει το διάστημα 2007-2008, δείχνει ότι σημειώνεται ικανοποιητική πρόοδος στις εργασίες, αλλά υπάρχουν ακόμη περιθώρια βελτίωσης στο βαθμό συμμόρφωσης ως προς τη συγκέντρωση και την επεξεργασία των λυμάτων. Η έκθεση αποκαλύπτει ότι τα περισσότερα από τα παλαιότερα κράτη-μέλη της Ε.Ε. (Ε.Ε.-15) διατήρησαν ικανοποιητικά πρότυπα καθαρισμού λυμάτων και βελτιώθηκαν ως προς την επεξεργασία των ευαίσθητων υδάτων, ενώ τα νεότερα κράτη-μέλη (Ε.Ε.-12) βελτιώθηκαν ως προς τη συνολική συλλογή και επεξεργασία.

Οπως προκύπτει από τα κυριότερα ευρήματα της έκθεσης, τα περισσότερα συστήματα συλλογής αστικών λυμάτων στις χώρες της Ε.Ε.-15 είναι πολύ αποτελεσματικά και χειρίζονται ποσοστό 99% των αντίστοιχων στοχευόμενων υδάτων. Η συνολική έκταση που έχει χαρακτηρισθεί ως ευάλωτη (ευτροφικά ύδατα ή ύδατα που κινδυνεύουν να καταστούν ευτροφικά), όπου απαιτείται αυστηρότερος καθαρισμός, αυξήθηκε από ποσοστό 68% σε 73% από την περίοδο που συντάχθηκε η τελευταία έκθεση. Αυτό θα μπορούσε εν μέρει να δείχνει αύξηση των ευτροφικών υδάτων, αλλά, επίσης, ότι τα κράτη-μέλη αναγνωρίζουν καλύτερα και προστατεύουν τα ευαίσθητα ύδατά τους.

Μεγάλες διαφορές εξακολουθούν να υφίστανται όσον αφορά την εφαρμογή αυστηρότερου καθαρισμού των υδάτων, αλλά επετεύχθηκαν πολύ υψηλά ποσοστά συμμόρφωσης στην Αυστρία, τις Κάτω Χώρες και τη Γερμανία, ενώ επήλθαν βελτιώσεις στη Δανία, τη Φινλανδία, τη Γαλλία, το Λουξεμβούργο και τη Σουηδία, όπως και στις χώρες της Ε.Ε.-12, ειδικά στη Λιθουανία.

Τράπεζα επενδύσεων
Η επεξεργασία των λυμάτων έχει προχωρήσει ικανοποιητικά στις μεγάλες πόλεις, όπου λειτουργούν εγκαταστάσεις αυστηρότερου καθαρισμού για ποσοστό 77% των εν λόγω λυμάτων. Ορισμένες πόλεις εξακολουθούν, όμως, να μη διαθέτουν επαρκή καθαρισμό, συμπεριλαμβανομένων τεσσάρων πόλεων στις χώρες της Ε.Ε.-15 (δύο στην Πορτογαλία, και από μία σε Γαλλία και Ιταλία). Η Επιτροπή θα συνδράμει τα κράτη-μέλη στη χρηματοδότηση έργων με τη χρήση των Ταμείων Συνοχής, ενώ και άλλα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. διαδραματίζουν σοβαρό ρόλο στη χρηματοδότηση, όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Η οδηγία για τα αστικά λύματα επιβάλλει την υποχρέωση να συλλέγονται και να υποβάλλονται σε επεξεργασία σε οποιαδήποτε περιοχή δημιουργεί ρύπανση υδάτων ισοδύναμη με οικισμό άνω των 2.000 ατόμων, δηλαδή σχεδόν σε 23.000 περιοχές. Στην οδηγία προβλέπεται ο βιολογικός καθαρισμός λυμάτων («δευτεροβάθμια επεξεργασία»), απαιτείται δε αυστηρότερος καθαρισμός για περιοχές ιδιαίτερα ευαίσθητων υδάτων που απαιτούν υψηλότερη στάθμη προστασίας.

Τα κονδύλια της Ε.Ε. διαδραματίζουν νευραλγικό ρόλο στη χρηματοδότηση της υποδομής καθαρισμού και συλλογής λυμάτων, ειδικώς στις χώρες της Ε.Ε.-12. Τα κονδύλια αυτά έχουν βοηθήσει προηγουμένως χώρες, όπως η Ιρλανδία, η Ισπανία, η Ιταλία και η Ελλάδα, να επιτύχουν θεαματικές βελτιώσεις από τον καιρό της δεκαετίας του 1990, τετραπλασιάζοντας σε ορισμένες περιπτώσεις τα αριθμητικά δεδομένα της δευτεροβάθμιας επεξεργασίας.

Ευρωπαϊκή επιτροπή
Med SOS: Μονόδρομος η επεξεργασία αστικών λυμάτων

Η επεξεργασία των αστικών και βιομηχανικών λυμάτων αποτελεί την κομβική θωράκιση του υδάτινου και χερσαίου περιβάλλοντος και μπορεί να αποτελέσει και σημαντικό υδάτινο πόρο, μέσω της επαναχρησιμοποίησης των επεξεργασμένων λυμάτων σε χρήσεις που δεν απαιτούν καθαρό πόσιμο νερό. Αυτό επισημαίνει η περιβαλλοντική οργάνωση Δίκτυο Μεσόγειος SOS, με αφορμή την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πρόοδο των ευρωπαϊκών κρατών στην επεξεργασία των αστικών λυμάτων.

Η χώρα μας, πάντως, φαίνεται ότι βρίσκεται σε καλό δρόμο, καθώς με την έκδοση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης για την επαναχρησιμοποίηση των λυμάτων δημιουργήθηκε το θεσμικό πλαίσιο για την ανάπτυξη αυτού του σημαντικού τομέα «παραγωγής» νερού. Μάλιστα, όπως δήλωσε ο ειδικός γραμματέας του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Α. Ανδρεαδάκης στο ενημερωτικό δελτίο της περιβαλλοντικής οργάνωσης, στη σχετική προκήρυξη για τη χρηματοδότηση έργων έχουν ανταποκριθεί πάνω από 25 δήμοι και δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης για την αξιοποίηση επεξεργασμένων λυμάτων από υφιστάμενες εγκαταστάσεις, ενώ μέσα στο επόμενο δίμηνο αναμένεται η ένταξη όσων πληρούν τις προϋποθέσεις για χρηματοδότησή τους. Παράλληλα, προχωρεί και το Master Plan που επεξεργάστηκε η Ειδική Γραμματεία Υδάτων σε συνεργασία με την ΕΥΔΑΠ και την Περιφέρεια Αττικής για την αξιοποίηση μέρους των εκροών της Ψυτάλλειας.

(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 23/12/2011)