Κάτι παράξενο συμβαίνει με τους μεγάλους ενεργειακούς ομίλους της Ευρώπης. Σταμάτησαν να παραπονιούνται τόσο για τις επιδοτήσεις που λαμβάνουν οι ΑΠΕ. Λίγο καιρό πριν, δεν περνούσε μήνας χωρίς την γαλλική GDF Suez ή την γερμανική ΕΟΝ να διαμαρτύρονται ότι η μη βιώσιμη επιδότηση της πράσινης ενέργειας διαβρώνει τα κέρδη των συμβατικών μονάδων τους, αυξάνοντας τον κίνδυνο να κλείσουν.
Ήταν εύκολο να δει κανείς το γιατί. Οι επιδοτήσεις αυτές βοήθησαν να τριπλασιαστεί η εγκατάσταση αιολικών και φωτοβολταϊκών μέσα σε ένα διάστημα έξι ετών. Οι ΑΠΕ αντιστοιχούσαν πέρυσι στο 25% της ηλεκτροπαραγωγής της Γερμανίας, από 7% το 2000, μια εκπληκτική αλλαγή σε μια από τις μεγαλύτερες και πιο εκβιομηχανοποιημένες οικονομίες. Ακόμα και η Βρετανία παρήγαγε το 15% του ηλεκτρισμού της από τις ΑΠΕ πέρυσι, από 11% το 2012.
Η νέα παραγωγή δεν υποτίθεται ότι θα εκτόπιζε την συμβατική παραγωγή αμέσως. Η ιδέα ήταν ότι η ζήτηση θα συνέχιζε να αναπτύσσεται αρκετά, ώστε οι ΑΠΕ να λάβουν απλά ένα μερίδιο στην ολοένα και διογκούμενη αγορά. Αυτό όμως ίσχυε πριν από την κρίση της ευρωζώνης. Η ζήτηση έπεσε και οι ΑΠΕ, που πλέον έχουν χαμηλά οριακά κόστη, ήταν σε θέση να εκτοπίσουν τις παραδοσιακές μονάδες με αέριο και άνθρακα και να μειώσουν τις χονδρικές τιμές ηλεκτρισμού.
Για τις μονάδες με καύσιμο το αέριο, το πρόβλημα εντάθηκε από την αμερικανική παραγωγή αερίου σχιστών. Το αέριο ήταν τόσο φθηνό στις ΗΠΑ, ώστε προκλήθηκε μια πλημμύρα εισαγωγών αμερικανικού άνθρακα προς την Ευρώπη, η οποία ώθησε προς τα κάτω τις ευρωπαϊκές τιμές κατά ένα τρίτο από το 2011 και μετά.
Ταυτόχρονα, η οικονομική αδυναμία στην ευρωζώνη συνέβαλε στην κατάρρευση των τιμών των εκπομπών άνθρακα, από τα 30 ευρώ ανά τόνο το 2008 σε λιγότερο από 5 ευρώ στις αρχές του φετινού έτους. Η χρήση άνθρακα στην Ευρώπη έχει γίνει τόσο φθηνή, που οι μονάδες με αέριο κλείνουν η μια μετά την άλλη.
Οι ΔΕΚΟ έχουν ανακοινώσει σχέδια για το κλείσιμο μονάδων με αέριο συνολικής ισχύος 20 GW από το 2012. Υπέφεραν την εξάλειψη μονάδων ύψους 6 δις. ευρώ πέρυσι, σύμφωνα με τη Σχολή Σμιθ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.
Όλα αυτά αποτελούν άσχημα νέα για πολλά διαφορετικά μέτωπα. Απειλούν την ασφάλεια της παραγωγής, οδηγούν σε αυξημένες εκπομπές ρύπων και καθιστούν δύσκολη την διαχείριση του δικτύου, καθώς υπάρχουν πολλές διακοπτόμενες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Σε αντίθεση με τους περισσότερους λιγνιτικούς σταθμούς, οι μονάδες με αέριο μπορούν να «αναβοσβήνουν» γρήγορα, καθιστώντας τες ιδανικές για να γεμίζουν τα κενά τις ημέρες χωρίς ηλιοφάνεια και χωρίς άνεμο, όταν δηλαδή υπολειτουργούν οι ΑΠΕ.
Με άλλα λόγια, η άνοδος των ΑΠΕ έχει κάνει τις μονάδες με αέριο πιο απαραίτητες, την στιγμή εκείνη που οι μονάδες αυτές υποφέρουν, εν μέρει λόγω των ΑΠΕ.
Κάποιοι διατείνονται ότι οι παραδοσιακές ΔΕΚΟ της Ευρώπης δεν θα αντιμετώπιζαν τέτοια προβλήματα, αν είχαν επενδύσει περισσότερο στις ΑΠΕ οι ίδιες. Άλλοι υποστηρίζουν ότι οι καλύτερες διασυνδέσεις ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ε. θα βελτίωναν την κατάσταση.
Πάντως, οι εταιρείες αυτές δεν ήταν πολύ ηχηρές στις αντιδράσεις τους πρόσφατα, γεγονός που ίσως αντικατοπτρίζει το επιτυχημένο λόμπινγκ που καλεί για μείωση των επιδοτήσεων προς τις ΑΠΕ. Αρκετές χώρες επέβαλαν μειώσεις των επιδοτήσεων και τον Ιανουάριο, οι Βρυξέλες απεμπόλησαν τους υποχρεωτικούς εθνικούς στόχους, επιλέγοντας έναν ενιαίο ευρωπαϊκό στόχο.
Στο εξής έρχονται ενισχύσεις για τους παραδοσιακούς παραγωγούς ηλεκτρισμού. Μετά από χρόνια επιδοτήσεων προς τις ΑΠΕ, τουλάχιστον πέντε ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Βρετανία, ανέπτυξαν σχέδια για την στήριξη των παραδοσιακών μονάδων, ώστε να εξασφαλίσουν την προμήθεια ενέργειας.
Τα σχέδια αυτά, που αλλάζουν από χώρα σε χώρα, αποκαλούνται «μηχανισμοί ισχύος» διότι έχουν σχεδιαστεί για να πληρώνουν τις εταιρείες με βάση την ικανότητά τους να παράγουν ενέργεια όταν χρειάζεται και όχι για την συγκεκριμένη παραγωγή τους. Σε αρκετές περιπτώσεις, ο στόχος είναι να επιδοτηθεί η κατασκευή νέων σταθμών με καύσιμο το αέριο. Κάποιες χώρες υιοθέτησαν αντίστοιχα μέτρα για άλλους λόγους, αλλά ήταν η εξαίρεση και όχι ο κανόνας. Αυτή τη χρονιά, ίσως να αλλάξουν τα πράγματα. Μέχρι τον προηγούμενο μήνα δεν ήταν ξεκάθαρο αν οι μηχανισμοί ισχύος θα εγκρίνονταν από τις Βρυξέλες, αλλά πριν από δύο εβδομάδες εγκρίθηκαν οι πρώτες προτάσεις της Βρετανίας. Σύμφωνα με έκθεση από την δικηγορική εταιρείαLinklaters, είναι πιθανό να γίνουν δεκτές ακόμα περισσότερες, αν και το σύνολο των διαφόρων εθνικών μέτρων ίσως καταστήσει πιο δύσκολη μια ενιαία ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας. Ένα πράγμα είναι πάντως, ξεκάθαρο: Όπως στην περίπτωση των ΑΠΕ, οι καταναλωτές θα πληρώσουν τη νύφη.
Πηγή Financial Times
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου