Φόβοι για Ενεργειακό Μπλακ Άουτ Λόγω του Εμπάργκο από τη Ρωσία

Για αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου ακόμα και για έλλειψη υγροποιημένου αερίου (LNG) αν κλιμακωθεί η ρωσο-ουκρανική κρίση και διαταραχθεί ο ομαλός εφοδιασμός της Ευρώπης με φυσικό αέριο προειδοποιεί ο υπουργός Περιβάλλοντος - Ενέργειας Γιάννης Μανιάτης, ο οποίος με επιστολή του στον Επίτροπο Ενέργειας Γκίντερ Ετινγκερ πρότεινε τη δημιουργία ευρωπαϊκού μηχανισμού για την προμήθεια LNG. Ηδη οι τιμές του αερίου έχουν αρχίσει να ανεβαίνουν. Στο Λονδίνο, που είναι η μεγαλύτερη αγορά της Ευρώπης, οι τιμές για τα συμβόλαια αερίου με παράδοση τον επόμενο μήνα έχουν αυξηθεί 18% μέσα στις τελευταίες έξι εβδομάδες.

Αναλυτές εκτιμούν, ότι αν δεν εκτονωθεί η κρίση Ρωσίας - Ουκρανίας οι τιμές θα αυξηθούν το επόμενο χρονικό διάστημα κατά 12%, λόγω της ανησυχίας για πιθανή διακοπή της ροής του ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη. Μέχρι τον Ιούλιο πάντως οι τιμές του αερίου υποχωρούσαν, φθάνοντας στα χαμηλότερα επίπεδα από το 2010.

«Οι πιθανότητες να υπάρξει τη χειμερινή περίοδο σημαντική διακοπή της ροής αερίου σε διάρκεια και σε ποσότητες είναι περισσότερο αυξημένη παρά ποτέ», δήλωσε ο κ. Μανιάτης, υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα τον κίνδυνο ανόδου των τιμών στο LNG, μία αύξηση που θα πλήξει κυρίως τις χώρες, οι οποίες θα στραφούν στο υγροποιημένο αέριο για να καλύψουν την έλλειψη του ρωσικού αερίου, όπως είναι η περίπτωση της Ελλάδας. Με φυσικό αέριο μέσω Ουκρανίας τροφοδοτούνται εκτός της χώρας μας η Αυστρία, η Ουγγαρία, η Τσεχία, η Βουλγαρία, η Σλοβενία, το Μαυροβούνιο, η Βοσνία, η Σερβία και η Μολδαβία. Ορισμένες εξ αυτών, όπως η Βουλγαρία, εξαρτώνται 100% από το ρωσικό αέριο, ενώ στην Ελλάδα, το 60% του αερίου που διακινεί η ΔΕΠΑ μεταφέρεται μέσω του ουκρανικού συστήματος.

Αν οι χώρες αυτές σπεύσουν ταυτόχρονα να εξασφαλίσουν LNG, εξ αιτίας μίας διακοπής της ροής, τότε υπάρχει ο κίνδυνος να αυξηθούν υπέρμετρα οι τιμές, προκαλώντας δυσανάλογες επιπτώσεις στην οικονομία τους σε σχέση με άλλες χώρες της Ε.Ε. όπως π.χ. η Ισπανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Βρετανία, που θα έχουν από μέτριες ως μηδενικές επιπτώσεις, αφενός λόγω της μικρής ή καθόλου εξάρτησης από το ρωσικό αέριο και αφετέρου εξ αιτίας των συμβολαίων που έχουν για την προμήθεια μεγάλων ποσοτήτων LNG.

Τα στρες τεστ που έχει κάνει η ελληνική πλευρά για τις αντοχές του συστήματος αερίου της χώρας και το σχέδιο αντιμετώπισης έκτακτης κρίσης στηρίζονται στην υποκατάσταση του ρωσικού αερίου με LNG, μέσω των δυνατοτήτων που προσφέρει η εγκατάσταση της Ρεβυθούσας και στη χρήση πετρελαίου για ηλεκτροπαραγωγή και όπου αλλού είναι δυνατόν. Αν τα μέτρα αυτά δεν επαρκέσουν, τότε θα χρειαστεί να γίνουν εκ περιτροπής διακοπές στην παροχή αερίου προς τους καταναλωτές. Η χωρητικότητα της Ρεβυθούσας επαρκεί για 18 ημέρες. Από εκεί και πέρα χρειάζεται συνεχής ανεφοδιασμός με πλοία -ήδη η ΔΕΠΑ έχει κλείσει δύο επιπλέον φορτία- ενώ εξετάζεται και πρόταση για ενοικίαση πλωτής αποθήκης αερίου.

Οι ενέργειες αυτές ωστόσο δεν λύνουν το πρόβλημα με τις τιμές, ούτε εξασφαλίζουν πάντα τη διαθεσιμότητα, ιδιαίτερα σε συνθήκες κρίσης. Μία σημαντική παράμετρος είναι οι μεγάλες ποσότητες LNG που καταναλώνουν οι χώρες της Απω Ανατολής και οι υψηλές τιμές στις οποίες το αγοράζουν, πολύ υψηλότερες από το μέσον όρο της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Η πρακτική αυτή ενδέχεται να έχει ως αποτέλεσμα ποσότητες LNG που θα μπορούσαν να είναι διαθέσιμες για την Ευρώπη αντί να οδεύσουν προς τις αγορές της Ε.Ε., να διοχετευτούν τελικά στην Ασία.

Υπάρχει λοιπόν ο κίνδυνος, κράτη-μέλη της Ε.Ε. να βρεθούν σε πλήρες ενεργειακό αδιέξοδο από την έλλειψη ρωσικού αερίου, σε περίπτωση που διακοπούν οι παραδόσεις μέσω Ουκρανίας και ταυτόχρονα ευρωπαϊκά φορτία LNG, τα οποία περισσεύουν σε άλλες χώρες-μέλη που δεν εξαρτώνται από το ρωσικό αέριο, να διοχετευτούν στην Ασία λόγω των καλύτερων τιμών.

ΠΡΟΤΑΣΗ Γ. ΜΑΝΙΑΤΗ
Μηχανισμός έκτακτης ανάγκης

Ο «Συντονιστικός Μηχανισμός LNG Έκτακτης Ανάγκης» που προτείνει ο υπουργός κ. Μανιάτης, έχει στόχο την κατά προτεραιότητα παράδοση των ποσοτήτων LNG που πλεονάζουν στις ευρωπαϊκές αγορές που πλήττονται περισσότερο. Ο Μηχανισμός θα διαθέτει έναν κατάλογο προμηθευτών LNG και ένα κατάλογο εθνικών αναγκών σε αέριο για τα κράτη-μέλη και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συντονίζει την προσπάθεια ώστε με τα κατάλληλα οικονομικά κίνητρα και τις εγγυήσεις, συμπεριλαμβανομένης της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης οι προμηθευτές να κατευθύνουν τις ποσότητες προς τις χώρες με τη μεγαλύτερη ανάγκη. Θα λειτουργεί μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας πληροφόρησης και συναλλαγών, με τα φορτία LNG, τις τιμές, τις συναλλαγές και τις δρομολογήσεις των φορτίων.

«Αυτή η πρωτοβουλία μπορεί να αποτελέσει σημαντική διέξοδο για την τροφοδοσία και των γειτονικών μας χωρών», ανέφερε ο κ. Μανιάτης στην επιστολή του προς τον κ. Ετινγκερ, υπενθυμίζοντας την περίπτωση της Βουλγαρίας, η οποία στην προηγούμενη κρίση, το 2009, όταν και πάλι είχε διακοπεί η παροχή αερίου μέσω Ουκρανίας, η Ελλάδα τροφοδότησε με αέριο τη χώρα, χάρη στις εγκαταστάσεις LNG της Ρεβυθούσας.

H προσοχή όλων πλέον στρέφεται στη συνάντηση κορυφής μεταξύ Ρωσίας, Ουκρανίας και Ε.Ε. την ερχόμενη Τρίτη στο Μινσκ της Λευκορωσίας, όπου εκτός των υπόλοιπων θεμάτων θα συζητηθεί και το ζήτημα της τροφοδοσίας της Ευρώπης με αέριο.

(από την εφημερίδα "Ημερησία")