Η Ενεργειακή Στρατηγική και η Μικρή ΔΕΗ

Μ​​ε αφορμή την πρόσφατη ψήφιση του νόμου που ανοίγει τον δρόμο για τη δημιουργία της Μικρής ΔΕΗ έγιναν παρομοιώσεις της ΔΕΗ με τον προ ιδιωτικοποίησης ΟΤΕ. Υπάρχουν πράγματι κοινά χαρακτηριστικά - μέγεθος, δεσπόζουσα θέση, κρατικός έλεγχος, υποχρέωση καθολικής υπηρεσίας και άλλα. Η καθοριστική διαφορά είναι ότι η ασύρματη τηλεφωνία απέκλεισε τη δυνατότητα μονοπωλίου στις τηλεπικοινωνίες. Ετσι ήρθε εκεί εκ των κάτω ο ανταγωνισμός που οδήγησε στη μείωση των τιμών και βελτίωση της ποιότητας υπηρεσιών. Στoν κλάδο της ενέργειας δεν υπάρχει ανάλογη τεχνολογική εξέλιξη και το κράτος προσπαθεί να δημιουργήσει συνθήκες ανταγωνισμού εκ των άνω.
Κόβει ένα κομμάτι της ΔΕΗ που σαν ξεχωριστή εταιρεία θα αποτελεί τον ανταγωνιστή της. Το ζητούμενο είναι η μείωση του πολύ υψηλού κόστους ενέργειας που συμβάλλει στη χαμηλή ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας και το σκεπτικό του σπασίματος της ΔΕΗ είναι ότι η δημιουργία αντίπαλης επιχείρησης θα οδηγήσει σε μείωση της τιμής του ρεύματος, που θα μεταφερθεί στον καταναλωτή. Αυτό όμως δεν είναι καθόλου αυτονόητο, ενδέχεται να συμβεί και το αντίθετο. Για να μειωθούν οι τιμές πρέπει να πέσει το κόστος λειτουργίας αλλά ο γενικός κανόνας είναι ότι το κόστος παραγωγής μειώνεται όταν συγχωνεύονται εταιρείες. Τότε προκύπτουν οικονομίες κλίμακος, καταργούνται υπηρεσίες και διαδικασίες που επικαλύπτονται και ελαττώνεται το προσωπικό. Εδώ η εγκάρσια τομή θα οδηγήσει στα αντίθετα αποτελέσματα, δύο διοικήσεις, δύο απ’ το καθένα. Η κίνηση παρ’ όλα αυτά θα είχε κάποια λογική αν η Μικρή ΔΕΗ ήταν απαλλαγμένη από τις παθογένειες της μεγάλης. Ο νόμος που ψηφίστηκε όμως, μεταφέρει τα στραβά της μεγάλης και στη μικρή. Ενα κλωνοποιημένο τερατάκι από το τέρας.

Μακάρι να κάνω λάθος και η δημιουργία της Μικρής ΔΕΗ να οδηγήσει σε μείωση του κόστους αλλά κανείς δεν έχει εξηγήσει και αναλύσει το πώς. Και το πώς εντάσσεται η κίνηση στην άγνωστη ώς τώρα μεσοπρόθεσμη εθνική ενεργειακή στρατηγική.

Οι συνταγές των Βρυξελλών είναι συνήθως στα μέτρα οικονομιών πολλαπλάσιου μεγέθους της ελληνικής και αδιαφορούν για τις τοπικές συνθήκες και ιδιαιτερότητες. Ακόμη και όταν είναι χρήσιμες, στην εφαρμογή τους τρυπώνουν μέσα συμφέροντα και τις οδηγούν εκεί που θέλουν. Το κόψιμο στα δύο της ΔΕΗ μου θυμίζει τη μανία ορισμένων στο υπουργείο Μεταφορών που με την προτροπή των Βρυξελλών και τοπικών συμφερόντων ήθελαν σώνει και καλά να διαμελίσουν τον ΟΤΕ. Δόθηκαν τότε πολλές μάχες για να σωθεί ο Οργανισμός.

Μία μικρή οικονομία σαν τη δική μας χωράει μόνο λίγες δυνατές επιχειρήσεις σε στρατηγικούς τομείς, ικανές να πετυχαίνουν οικονομίες κλίμακος, να έχουν ισχυρή διαπραγματευτική θέση με συναλλασσόμενους και κεφαλαιαγορές, να κάνουν πιο εύκολο τον κεντρικό σχεδιασμό. Θα διακινδύνευα να γράψω ότι στον τομέα της ενέργειας, μια κρατική ΔΕΗ θα ήταν υπεραρκετή αλλά δυστυχώς κι αυτό δεν στέκει. Εχει αποδειχτεί στην πράξη ότι είμαστε ανίκανοι να διοικήσουμε χρηστά μεγάλες μονάδες υπό κρατικό έλεγχο γιατί το πελατειακό σύστημα και ο συνδικαλισμός ακυρώνουν και τις πιο σωστές λύσεις. Τα συσσωρευμένα κεκτημένα που φοβάται το πολιτικό σύστημα να θίξει, οδηγούν σε συμβιβασμούς που τελικά αυξάνουν το κόστος για την οικονομία και την κοινωνία. Ετσι καταφεύγουμε σε λύσεις δεύτερης ποιότητας και αμφίβολου αποτελέσματος.

(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")